شاهرود، نگین کویر، گنجینه‌ای از طعم‌ها و هنر؛ سفری در میان سوغاتی‌های شاهرود

شاهرود را سرزمین پنج اقلیم می‌دانند. چرا که در فضای محدود این شهرستان می‌توان انواع جاذبه‌های طبیعی از دشت، ریگزار کویر و تپه‌های ماهور گرفته تا رودخانه، مناطق استپی، جنگل و کوهستان را مشاهده کرد. قرارگیری شهرستان شاهرود در مسیر مشهد مقدس سبب شده تا این شهرستان جزو شهرهای پرتردد ایران به شمار آید. برخی از افراد در مسیر سفر خود به شهرهای دیگر مدت محدودی در شاهرود می‌مانند. برخی از افراد نیز برای بازدید از خود شهر به شاهرود سفر می‌کنند. بدیهی‌ست که نمی‌توان به شهری سفر کرد و سوغاتی‌های آن را با خود به همراه نبرد.

شهر شاهرود هم از لحاظ سوغاتی‌های خوراکی و هم از لحاظ صنایع دستی غنی است. در این مقاله قصد داریم با سوغاتی‌های شاهرود آشنا شویم. با هومسا همراه باشید.

سوغاتی‌های شاهرود | خوراکی

شهرستان شاهرود با خوراکی‌های خوشمزه‌اش شناخته می‌شود که برخی از این خوراکی‌ها حتی به شهرت جهانی نیز رسیده‌اند. شما هم احتمالا بعد از سفر و اجاره سوئیت در شاهرود نسبت به خرید این سوغاتی‌ها اقدام خواهید کرد. از جمله خوراکی‌های شاهرودی که به عنوان سوغاتی نیز خریداری می‌شوند می‌توان موارد زیر را نام برد.

​​انگور شاهرود

محبوب‌ترین و اصلی‌ترین سوغاتی شاهرود انگور است. در شهرستان شاهرود بیش از 50 نوع انگور وجود داشته که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به انگور سیاه، انگور لعل، انگور شاهرودی، انگور شاه بابا، انگور کشمشی و انگور دیشویی اشاره کرد.

علت فراوانی انگور در شهرستان شاهرود آن است که کشاورزی و پرورش تاکستان‌ها جزو شغل‌های رایج این شهر به شمار می‌آید. هر یک از نمونه‌های مختلف انگورهای شاهرود عطر و طعمی متفاوت داشته و نمونه‌هایی از آن‌ها به کشورهای دیگر نیز صادر می‌شود.

​نان‌های محلی سوغاتی‌های شاهرود

یکی از پرطرفدارترین مواد غذایی که در شهر شاهرود می‌توان یافت نان محلی است. نان‌های محلی این شهر دارای تنوع زیادی هستند که از جمله پرطرفدارترین آن‌ها می‌توان به نان فطیر، نان شیری، نان قندی و نان کاک اشاره کرد. در روستاهای این شهرستان نیز با استفاده از سبزی‌های کوهی و محلی نان‌های خوشمزه‌ای تهیه می‌شود.

​​برگه زردآلو

طرفداران میوه‌ها و خوراکی‌های تابستانی می‌توانند خوشمزه‌ترین نمونه برگه زردآلو را در شهر شاهرود پیدا کنند. علاوه بر برگ زردآلو انواع قیسی نیز از زردآلوهای معروف شاهرود تهیه می‌شود که در تهیه آن‌ها از مغز هسته زردآلو استفاده شده است. این قیسی‌ها علاوه بر طعم بی‌نظیر، دارای خاصیت فراوانی نیز می‌باشند. قیسی‌ها و برگه زردآلوهای شاهرودی به عنوان یک خوراکی مقوی برای درمان کم خونی نیز استفاده می‌گردند.

​​کشمش شاهرود

از آن‌جایی که شاهرود قطب انگور ایران است، بدیهی است که کشمش آن نیز محبوب و معروف باشد. کشمش‌های شاهرود به واسطه کیفیت بالا و طعم بی‌نظیری که دارند نه تنها در ایران بلکه در بسیاری از کشورهای جهان به شهرت رسیده‌اند. کشمش‌های شاهرود نیز مانند انگورهای آن دارای تنوع زیادی هستند که از جمله محبوب‌ترین این کشمش‌ها می‌توان به مویز، کشمش طلایی، کشمش پلویی و کشمش آفتابی اشاره کرد.

کشمش نیز مانند برگه زردآلو به واسطه مواد مغذی مانند مس، سدیم، پتاسیم، آهن، منگنز و ویتامین B6 نه تنها به عنوان یک خوراکی خوشمزه استفاده می‌شود، بلکه برای تقویت سیستم ایمنی، جلوگیری از ریزش مو، سلامت چشم و کاهش قند خون نیز مفید است.

بیشتر بخوانید: دشت شقایق و آفتابگردان کالپوش؛ دشتی طلایی سرخ در سمنان

سوغاتی‌های شاهرود | صنایع دستی

آن دسته از افرادی که ترجیح می‌دهند به جای خوراکی‌، سوغاتی ماندگارتری را از شهر شاهرود با خود به همراه ببرند، می‌توانند به سراغ صنایع دستی این شهر بروند. از جمله پرطرفدارترین و مهم‌ترین صنایع دستی شاهرود می‌توان موارد زیر را نام برد.

​​نمد شاهرود

نمد به عنوان معروف‌ترین صنایع دستی شاهرود شناخته می‌شود. هنر نمدمالی جزو هنرهای قدیمی ایرانی بوده که در میان مردم شاهرود بسیار رواج داشته است. در تهیه نمد از الیاف پشم گوسفند تنیده شده به همراه آب و صابون استفاده می‌شود و پس از آن از نمد تهیه شده برای دوخت تن پوش چوپانان و یا تهیه زیراندازهای محکم استفاده می‌گردد.

بیشترین و متنوع‌ترین نمدهای شهر شاهرود را می‌توان در روستای ابرسج یافت.

​​جاجیم شاهرود

اگر به دنبال یکی از سوغاتی‌های اصیل شاهرود هستید، انواع محصولات جاجیم می‌تواند بهترین گزینه باشد. جاجیم‌بافی یکی از اصلی‌ترین شغل‌های شهر شاهرود بوده که از آن برای تهیه انواع پارچه‌های پشمی و نخی، انواع پارچه مخمل، چادر شب، سفره نان، حوله و شمد استفاده می‌شود. همچنین نمونه‌های پشمی ضخیم جاجیم که در مناطق کوهستانی شاهرود تولید می‌شود برای تهیه نوعی پارچه ضخیم پشمی تحت عنوان چُقا استفاده می‌گردد.

​منبت‌کاری سوغاتی‌های شاهرود

از دیگر صنایع دستی ظریف و منحصربه‌فرد شهر شاهرود می‌توان به انواع تابلوها و ظروف منبت‌کاری شده اشاره کرد. در هنر منبت‌کاری طرح‌ها و نقوش ظریفی بر روی چوب و آهن کنده‌کاری می‌شود. محبوبیت هنر منبت‌کاری به اندازه‌ای بوده که در بسیاری از کارگاه‌های تولید لوازم چوبی از این هنر برای تزیین انواع دکور و اجزای مبلمان استفاده می‌گردد.

​​سوزن‌دوزی

هنر سوزن‌دوزی یکی از هنرهای زیبا و چشم‌نواز ایرانی بوده که بهترین نمونه‌های آن را می‌توان در شهر شاهرود پیدا کرد. بسیاری از زنان شاهرودی با الهام از طبیعت طرح‌های مدرن و سنتی مختلفی را بر روی پارچه‌ها و لباس‌ها می‌دوزند. البته هنر سوزن‌دوزی را در سایر شهرهای ایران نیز می‌توان یافت.

هنر سوزن‌دوزی نه تنها برای تزیین لباس‌ها و پارچه‌ها استفاده شده بلکه می‌توان از آن برای تولید انواع پیشبند، زیرلیوانی، کیسه خرید، دستگیره و… نیز استفاده کرد. در بازار تاریخی شاهرود می‌توان متنوع‌ترین نمونه‌های سوزن‌دوزی این شهر را یافت.

​​صنایع سفالی و سرامیک سوغاتی‌های شاهرود

شهر شاهرود به عنوان یکی از قطب‌های اصلی تولید سفال و سرامیک در ایران شناخته می‌شود که ظروف سفالی و سرامیکی آن جزو بهترین و باکیفیت‌ترین سفال‌های ایران هستند. قدمت هنر سفالگری به هزاران سال پیش بازگشته و کارگاه‌های قدیمی زیادی را می‌توان در شهر شاهرود پیدا کرد که در حال حاضر مشغول به تولید انواع ظروف سفالی و سرامیکی هستند.

هنرمندان شاهرودی این عرصه، به قدری در حرفه خود خبره هستند که توانسته‌اند آثار نوینی مانند سفال‌های مشبک، سفال‌های دوجداره، سفال‌های آوایی و سفال‌های شیشه‌ای را تولید کنند. همچنین نازک‌ترین و بزرگترین خشت‌های سفالی و سبک‌ترین آجرهای سفالی جهان توسط هنرمندان شاهرودی ساخته شده است.

بیشتر بخوانید: آشنایی با بهشت کویر | شهمیرزاد سمنان

شما کدام سوغاتی‌های شاهرود را تهیه کرده‌اید؟

شهر شاهرود به واسطه برخورداری از طبیعت زیبا و همچنین قرارگیری در مسیر شهر مشهد به عنوان یکی از پرترددترین شهرهای ایران شناخته می‌شود. بسیاری از افرادی که برای اسکان موقت و یا برای بازدید از این شهر به شاهرود سفر کرده‌اند می‌توانند خوراکی‌های خوشمزه این شهر از جمله نان قندی، انگور، کشمش و برگه زردآلو و یا انواع صنایع دستی آن از جمله نمد، سوزن‌دوزی، جاجیم‌بافی، منبت‌کاری و ظروف سفالی آن را به عنوان سوغات با خود به همراه ببرند.

به نظر شما بهترین سوغاتی این شهر چیست؟ آیا تا به حال به شاهرود سفر کرده‌اید؟ شما طرفدار سوغاتی‌های خوراکی هستید؟ یا صنایع دستی را ترجیح می‌دهید؟ از تجربیات سفر خود و دیدنی‌های این شهر برای ما بنویسید و این مقاله را با همسفران خود به اشتراک بگذارید.