غار علیصدر همدان؛ دنیای حیرت‌انگیزی که باید آن را دید

ایران کشوری است که اکثر جاذبه‌های طبیعی را دارد. غار علیصدر واقع در استان همدان یکی از این جاذبه‌های بی‌نظیر و بزرگ‌ترین غار آبی ایران است. سفر به درون غار، پیاده‌روی در مسیر خاکی  و عبور از روی مسیر آبی با قایق، سفری منحصربه‌فرد و کم‌نظیر است که فقط در غار علیصدر همدان می‌توانید آن را تجربه کنید. برای آشنایی بیشتر با این غار تا انتهای این مطلب با ما  همراه باشید.

آشنایی با غار علیصدر همدان

غار علیصدر یکی از شگفتی‌ها و زیبایی‌های آفرینش و تنها غار تالابی ایران است. از مهم‌ترین ویژگی‌های این غار که سبب تفاوت آن با سایر غارها می‌شود مسیر آبی قابل قایقرانی آن است که بزرگ‌ترین مسیر آبی درون غار جهان به شمار می‌آید.

همچنین فرم‌های قندیلی بسیار عجیب و جالب داخل غار، فضای داخلی آن را آذین کرده‌اند و زیبایی خاصی به آن بخشیده‌اند. این غار از ترکیب آب باران و گاز دی‌اکسید کربن موجود در هوا و نفوذ در لایه‌های آهکی ضخیم به وجود آمده است. گاز دی‌اکسید کربن با حل شدن در آب، ترکیب ناپایداری به نام بی‌کربنات کلسیم به وجود آورده و سنگ‌های آهکی پیشرفت کرده و فضاهای خالی را به وجود آورده است. در طول میلیون‌ها سال نیز این فضاهای خالی به‌هم‌پیوسته شده‌اند و غار علیصدر را تشکیل داده‌اند.

منبع تغذیه آب داخل غار مربوط به چشمه‌های آرتزین و سفره‌های آب زیرزمینی است  و قسمتی از آن از طریق ریزش‌های جوی در ارتفاعات زاگرس تامین می‌شود.

تاکنون حدود 14 کیلومتر از مسیر غار توسط دانشگاه استراسبورگ فرانسه و به کمک آقای مایکل لونر غارنورد آلمانی کشف شده است اما فقط حدود 3 کیلومتر  از آن برای بازدید قابل‌استفاده است.

تاریخچه پیدایش و کشف غار علیصدر

زمین شناسان قدمت غار علیصدر را مربوط به دوران ژوراسیک و حدود 190 میلیون سال پیش تخمین زده‌اند.

تا قبل از شناخته شدن غار علیصدر برای همه و باز شدن پای غارنوردان و گردشگران به غار، مردم محلی آن را می‌شناختند و از وجود آن اطلاع داشتند.

اهالی روستای علیصدر و روستاهای اطراف، هنگام هجوم دشمن در جنگ‌های داخلی و خارجی به غار  پناه‌ می‌بردند. آن‌ها همچنین با هدایت مازاد آب نهر سراب به غار علیصدر، از آن به‌عنوان مخزن و سدی برای ذخیره آب در فصل گرما استفاده می‌کردند. همین باعث شده بود تا سطح آب در قسمت شرقی غار تا ارتفاع 2.2 متر و تا نزدیکی دهانه ورودی غار بالا بیاید و امکان دسترسی به غار را تا سال‌ها غیرممکن کند. تا اینکه در آذرماه 1336 وقوع زلزله فارسینج باعث  ایجاد شکاف در کف غار سراب و قطع شدن آب نهر سراب شد  و طی 6 سال، یعنی حدود سال 1342 سطح آب غار به ارتفاع طبیعی خود رسید.

در این سال یک گروه 14 نفره از غارنوردان این غار را بررسی و کنکاش کردند و با وسایل ابتدایی مثل فانوس و تیوپ لاستیکی مسافتی از غار را طی کردند. در سال 1346 با پخش خبر کشف غار علیصدر توسط تعدادی از کوهنوردان کلوپ سینای همدان در روزنامه اطلاعات و در سطح رسانه‌های ملی، سیل محققان، کوهنوردان و علاقه‌مندان به آثار طبیعی به‌سوی آن سرازیر شد. در سال 1353 فردی به نام عبدالله حاجیلو، ریاست هیئت کوهنوردی همدان، به‌صورت شخصی و با کمک مردم محلی و هیئت کوهنوردی، ورودی غار علیصدر را به عرض پنج‌متر و ارتفاع سه متر باز کرد و از آن به بعد این غار زیبا در دسترس عموم گردشگران قرار گرفت.

نام‌گذاری غار علیصدر

این غار در گذشته بین اهالی روستا به «علی سرد» و «علی سد» شناخته می‌شد، در سال 1350 جاده‌ای برای روستا احداث شد و پیمانکار مجری در تابلوی راهنمای پروژه نام جاده را «علی‌صدر» نوشت و از آن زمان به بعد، این نام برای این روستا و غار رایج شد.

 ویژگی‌های جذاب و شگفتی‌های غار

غار علیصدر یک غار منسجم و محکم است که ضخامت سنگ‌های بالای آن بین 40 متر تا 110 متر است؛ ازاین‌رو این غار در طی چند میلیون سال هیچ نوع ریزشی را تجربه نکرده است.

از ویژگی‌های منحصربه‌فرد غار علیصدر سهولت استفاده از کانال‌های آبی درون آن است که به سبب وسعت غار به‌راحتی می‌توان با قایق‌های معمولی از درون آن‌ها عبور کرد.

درون غار از هرگونه نور طبیعی و فتوسنتز محروم است و به این دلیل هیچ‌گونه عامل گیاهی و جانوری در قسمت خشکی و آبی آن موجود نیست.

کف غار پر از پستی‌وبلندی است و عمق آب در قسمت‌های مختلف آن بین نیم متر تا 14 متر متغیر است.  ارتفاع کف تا سقف غار در برخی از تالارها به بیش از 16 متر  می‌رسد؛  بیشترین ارتفاع از عمق تا سقف غار 54 متر است.

تهویه هوای غار توسط دریچه‌های متعدد سلولی انجام  می‌شود و غار با وجود حضور هزاران بازدیدکننده در طول روز هوای مطبوعی دارد. هیچ گاز سمی در محیط غار وجود ندارد و هوای درون آن  حالت سکون مطلق دارد.

محیط غار را سنگ‌های قطوری احاطه کرده‌اند که مانند عایق عمل می‌کنند و  دمای هوای غار را  در تمام فصول سال و ساعات شبانه‌روز ثابت نگه می‌دارند. دمای آب 12 درجه سانتی‌گراد، دمای هوا درون غار 16 درجه سانتی‌گراد و در چهارفصل سال ثابت است.

آب دریاچه‌های غار علیصدر بسیار زلال و شفاف  است و با یک چراغ قوه معمولی می‌توان کف آن را که پوشیده از  سنگ‌های زیبا و مرمرین است تماشا کرد.  از زیباترین قسمت‌های  غار علیصدر قندیل‌های باشکوه درون غار هستند که به جای‌جای سقف و دیوارها و حتی کف غار و جلوه‌ی بسیار زیبایی بخشیده‌اند.

قندیل‌های غار علیصدر؛ تزئیناتی طبیعی با قدمت میلیون‌ها سال

به غار علیصدر که وارد می‌شوید انگار وارد لوکیشن یک فیلم علمی تخیلی شده‌اید که بهترین طراح صحنه جهان آن را طراحی و اجرا کرده است. این زیبایی  حیرت‌انگیز، کار دستان هنرمند طبیعت است که در اثر رسوب املاح مختلف زیر پوست زمین روی  چکیده‌ها (استالاگمیت یا اشکال مخروطی کف غار ) و چكنده‌های (استالاکتیت یا قندیل‌های آویزان از سقف غار) موجود در غار قندیل‌های زیبا و رنگارنگی به وجود آورده است. رسوباتی که از سقف غار فرود می‌آید باعث رشد قندیل‌ها و قطرات آبی که از سقف می‌چکد باعث استحکام غار می‌شود.

در تمام مسیر غار، قندیل‌ها ، سنگ‌ها و مجسمه‌هایی با ‌شکل‌های  زیبا و حیرت‌انگیز خواهید دید. این مجسمه‌های خارق‌العاده جادوی طبیعت هستند که  به دلیل فرسایش سنگ‌های آهکی در طول میلیون‌ها سال به وجود آمده‌اند. غار علیصدر، تالارهای متعددی و قسمت‌های زیبایی دارد که بازدید از این قسمت‌ها را به شما توصیه می‌کنیم.

قندیل‌هایی با اشکال زیبا و دیدنی در غار علیصدر

• تخت جمشید: در قسمتی از غار، ستون‌هایی از زمین تا به بالا کشیده شده‌اند و در آن استلاگمیت‌ها (ستون‌های کف غار) و استالاکتیت‌ها (قندیل‌های سقف غار) به یکدیگر رسیده‌اند. این ستون‌ها به سرستون‌های تخت جمشید شباهت دارند و همین دلیل به این نام خوانده می‌شوند.
• میدان ستون‌ها: این سازه‌ی طبیعی زیبا مانند تخته‌سنگ بزرگی که مانند ستون از بالا تا کف غار ﺁمده است.
• پنجه‌ی اژدها: پنجه‌ی اژدها استالاگتیت زردرنگی است که مانند پنجه اژدهایی افسانه‌ای از سقف غار فرود ﺁمده است.
• پنجه عقاب: شکل عجیب و حیرت‌آوری در قسمتی از غار دیده می‌شود که شبیه پنجه عقاب است،  دلیل نام‌گذاری آن هم همین است.

• تالار قندیل بزرگ: در قسمتی از مسیر پیاده‌روی غار، تالاری با قندیل‌های متنوع و بزرگ وجود دارد که قندیل بسیار بزرگی در میان آن قرار دارد و به همین سبب به تالار قندیل بزرگ معروف شده است.
• آبشار سنگی: این قندیل، تخته‌سنگ بزرگی است که به شکل یک آبشار بزرگ زیبا و عظیم درآمده و در میان غار خودنمایی می‌کند.
• کلمه الله: در دیواره غار تجلی کلمه الله را مشاهده خواهید کرد که با نورپردازی آن را برجسته و مشخص کرده‌اند.

همچنین در این غار اشکالی مانند مجسمه آزادی، شیر دو سر، کبوتر، قایق وارونه، خوشه انگور، گل‌کلم را خواهید دید.

امکانات غار علیصدر

در نزدیکی غار علیصدر همدان امکانات تفریحی و رفاهی نسبتا خوبی برای مسافران و گردشگران در نظر گرفته شده است. از مهم‌ترین این امکانات می‌توان به آلاچیق‌های چوبی، رستوران‌های متنوع، بازارچه صنایع‌دستی، شهربازی، نمازخانه، پارکینگ و سرویس بهداشتی اشاره کرد.

ساعت بازدید از غار علیصدر

زمان بازدید از غار شش ماه اول سال از ساعت 8 صبح الی 6 عصر است. در شش ماه دوم سال که روزها کوتاه‌تر است غار از ساعت 8 صبح الی 3 بعدازظهر آماده میزبانی از مسافران و گردشگران است.

مسیر دسترسی به غار علیصدر همدان

غار علیصدر در ارتفاعات ساری قیه، نزدیک روستای علی‌صدر در شهرستان کبودرآهنگ در استان همدان واقع شده ‌است. برای بازدید از این غار سه مسیر پیش رو دارید.

مسیر اول: شهر همدان، جاده همدان به بیجار، سه‌راهی نوژه به‌طرف غار علیصدر

مسیر دوم: همدان، لاریجن، بیجار، غار علیصدر

مسیر سوم: همدان صالح آباد، غار علیصدر

بهترین فصل برای بازدید از غار علیصدر

همان‌طور که گفتیم دمای درون غار در تمام فصول سال ثابت است. بنابراین در هر فصلی می‌توانید به این غار زیبا سفر کنید و از زیبایی‌ها و شگفتی‌های آن نهایت لذت را ببرید. در این غار نه در زمستان سرمای هوا را احساس می‌کنید و نه در گرمای تابستان اذیت می‌شوید.

 

اما اگر هدفتان از سفر به همدان بازدید از همه جاهای دیدنی همدان است، به دلیل سرد بودن هوای این شهر در زمستان بهتر است در فصول گرم‌تر سال به همدان سفر کنید.

اقامت در همدان

برای اقامت در این سفر گزینه‌های متفاوتی پیش روی شماست که با توجه به شرایط خود می‌توانید بهترین گزینه را انتخاب کنید. اگر مایل به اقامت در خود همدان باشید می‌توانید با  اجاره ویلا و سوئیت در همدان از اقامت در هتل‌ها و اقامتگاه‌های این شهر لذت ببرید. اگر هم ترجیح می‌دهید در نزدیکی خود غار بمانید می‌توانید از هتل، ویلا یا  سوئیت‌های نزدیک غار استفاده کنید. در حوالی این غار هتلی با علیصدر نام وجود دارد که پذیرای مسافران است.

حتی می‌توانید در آب‌وهوای مناسب و زمانی که بارشی نباشد در فضای سبز نزدیک غار چادر بزنید.

پایان سفر

غار علیصدر یکی از جاذبه‌های طبیعی شگفت‌انگیز در ایران است که کمتر جایی می‌شود مانند آن را پیدا کرد. تجربه قدم زدن و قایق‌سواری در جایی که قدمت آن به دوران ژوراسیک برمی‌گردد و هیچ‌گونه عامل انسانی در پیدایش آن نقشی نداشته است بسیار لذت‌بخش است. اگر شما هم به بازدید از مکان‌های منحصربه‌فرد و متفاوت علاقه دارید، بازدید از این غار را به شما توصیه می‌کنیم.