نگاهی به زیبایی دریاچه ارومیه

دریاچه ارومیه، یکی از شگفت انگیزترین جاذبه های طبیعی ایران، در شمال غربی کشور و میان دو استان آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی قرار گرفته است. این دریاچه که روزگاری دومین دریاچه آب شور جهان به شمار می رفت، با وسعتی حدود ۵۲۰۰ کیلومتر مربع، نه تنها یک اکوسیستم بی نظیر، بلکه مقصدی فوق العاده برای گردشگران طبیعت دوست است.

البته خبر خوبی که در اسفند 1403 شنیدیم، گویای احیای بخشی از دریاچه ارومیه است. به طوری که به گفته مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان‌غربی؛ حجم آب دریاچه طبق آخرین پایش به یک میلیارد و ۵۵۰ میلیون مترمکعب رسیده که نسبت به زمان مشابه سال گذشته ۱۶۰ میلیون مترمکعب بیشتر است. همچنین حجم آب دریاچه ارومیه ۳۳۰ میلیون مترمکعب نسبت به ابتدای سال بیشتر است. وی اضافه کرد: در حال حاضر تراز دریاچه ارومیه به یک هزار و ۲۷۰ متر و ۲۵ سانتی متر رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۶ سانتی متر و نسبت به ابتدای سال آبی جاری (اول مهر ۱۴۰۳) ۱۳ سانتی متر افزایش تراز داریم.

زیبایی های بینظیر دریاچه ارومیه

دریاچهٔ ارومیه یا دریاچه چیچست یک دریاچه آب شور در شمال غربی ایران و بزرگ‌ترین دریاچه داخلی این کشور است. این دریاچه میان دو استان آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی قرار گرفته است. سطح آب دریاچه در دهه‌های اخیر به‌طور چشمگیری کاهش پیدا کرده و تا سال ۱۴۰۱، ۹۵ درصد دریاچه خشک شده بود. مساحت این دریاچه در ۱۳۷۷ در حدود 6000 کیلومتر مربع بود که در ردیف بیست و پنجمین دریاچه بزرگ دنیا از نظر مساحت قرار می‌گرفت. دریاچه ارومیه در سال ۱۳۷۴ بیشترین حجم آب به میزان ۳۲ میلیارد متر مکعب آب داشته است. دریاچهٔ ارومیه به عنوان بزرگ‌ترین دریاچهٔ داخلی ایران، بزرگ‌ترین دریاچهٔ آب شور در خاورمیانه و ششمین دریاچهٔ بزرگ آب شور دنیا شناخته می‌شد.

دریاچه ارومیه با آبهای شور و رنگ فیروزهای خود، منظرهای خیره کننده خلق میکند. در فصل بهار و تابستان، این دریاچه به دلیل وجود جلبکهای خاص و باکتریهای نمک دوست، به رنگهای صورتی و نارنجی درمی آید که صحنه ای رویایی و منحصربه فرد ایجاد میکند. جزایر کوچک و بزرگ متعدد در دل دریاچه، مانند جزیره کبودان، محل زندگی حیات وحش متنوعی از جمله گوزن زرد ایرانی و فلامینگوها هستند.

پیشینه نام دریاچه ارومیه

نام این دریاچه امروزه دریاچه ارومیه است که از نام شهر ارومیه، مرکز استان آذربایجان‌ غربی گرفته شده‌ است. در دهه ۱۹۳۰ میلادی به هنگام پادشاهی رضاشاه این دریاچه به افتخار وی دریاچه رضائیه نامگذاری شد. پس از انقلاب اسلامی ایران نام دریاچه به نام پیشین خود، دریاچه ارومیه بازگردانده‌ شد. در زبان ترکی اورمو گولو گفته می‌شود. در زبان پارسی کهن، این دریاچه چیچست به معنای درخشنده نامیده شده‌ است.

سرخی دریاچه ارومیه

 تغییراتی مانند قرمز رنگ شدن دریاچه ارومیه در دریاچه های شور جهانی نظیر گریت سالت لیک آمریکا و دریاچه یوتا و بحرالمیت در اردن نیز دیده شده است. کارشناسان دلیل اصلی این تغییر رنگ را افزایش فعالیت آرتمیا و رشد جلبک در دریاچه ارومیه اعلام کرده اند. با کاهش دمای آب، شروع وزش بادهای منطقه ای، کاهش شدت و زمان نور خورشید و افزایش آب های ورودی، این وضعیت به تدریج از بین خواهد رفت.

فعالیتهای گردشگری در دریاچه ارومیه

• گشت و گذار با قایق: یکی از لذت بخش ترین تجربه ها در دریاچه ارومیه، قایق سواری روی آبهای شور آن است. آرامش آب و مناظر اطراف، خاطرهای فراموش نشدنی برای شما می سازد.
• بندر شرفخانه: در مسیر سلماس به تبریز، بندر شرفخانه قرار دارد که امکانات قایق‌سواری در دریاچه را فراهم می‌کند.
• تماشای پرندگان: دریاچه ارومیه یکی از مهمترین زیستگاههای پرندگان مهاجر است. در فصلهای خاصی از سال، میتوانید شاهد حضور فلامینگوها، پلیکانها و دیگر پرندگان زیبا باشید.

• عکاسی از مناظر بکر: برای علاقهمندان به عکاسی، دریاچه ارومیه با رنگهای متنوع و مناظر طبیعیاش، فرصتی بینظیر برای ثبت لحظات زیبا فراهم میکند.
• کریستال‌های نمک: یکی از ویژگی‌های خاص دریاچه ارومیه، وجود کریستال‌های نمک در اطراف آن است. این کریستال‌ها که در اثر تبخیر آب و باقی ماندن نمک به وجود می‌آیند، مناظر چشم‌نواز و زیبایی را ایجاد می‌کنند 
• منطقه کاظم داشی: در منطقه غرب دریاچه، منطقه ای به نام کاظم داشی وجود دارد که مقداری از آن در آب و مقداری در خشکی است. این منطقه زیبایی خیلی خاصی دارد و فضای قشنگی برای عکاسی ایجاد کرده است.در ساحل غربی دریاچه، منطقه‌ای به نام کاظم‌داشی قرار دارد که تا پیش از خشک شدن دریاچه به صورت یک شبه‌جزیره دیده می‌شد. این منطقه دارای صخره‌های مرتفع و مناظر طبیعی زیبایی است.
• جزایر دریاچه ارومیه: جزایری مانند کبودان، اشک و اسپیر، با پوشش گیاهی و جانوری خاص خود، محیطی فوق العاده برای گردش و استراحت فراهم می کنند. این جزایر با طبیعت بکر و آرام خود، مکانی ایده آل برای عکاسی و لذت بردن از مناظر طبیعی هستند.
  • جزیره کبودان: بزرگ‌ترین جزیره دریاچه ارومیه، با پوشش گیاهی و جانوری متنوع.
  • جزیره اشک: زیستگاه گوزن زرد ایرانی
  • جزیره اسپیر: محل زندگی پرندگان مهاجر
• حمام گل درمانی: گلهای رسوبی اطراف دریاچه خاصیت درمانی دارند و بسیاری از گردشگران برای تجربه حمام گل و بهبود دردهای مفصلی به این منطقه سفر می کنند.

چالشهای دریاچه ارومیه

متأسفانه در سالهای اخیر، دریاچه ارومیه با مشکلات جدی مانند کاهش سطح آب و خشک شدن بخشهایی از آن مواجه شده است. این موضوع نه تنها بر اکوسیستم منطقه تأثیر گذاشته، بلکه حیات جوامع محلی را نیز تحت تأثیر قرار داده است. خوشبختانه، تلاشهای دولت و سازمانهای محیط زیستی برای نجات این دریاچه ادامه دارد و امیدواریم شاهد احیای کامل این گوهر طبیعی باشیم.

چگونه به دریاچه ارومیه سفر کنیم؟

برای بازدید از دریاچه ارومیه، میتوانید به شهر ارومیه، مرکز استان آذربایجان غربی سفر کنید. این شهر دارای فرودگاه و ایستگاه راه آهن است و دسترسی به آن از سراسر کشور آسان است. همچنین، جاده های منتهی به دریاچه از شهرهای تبریز و ارومیه بسیار زیبا و دیدنی هستند.

سخن آخر

دریاچه ارومیه، با همه زیبایی ها و چالش هایش، یکی از مهمترین جاذبه های گردشگری ایران است. بازدید از این دریاچه نه تنها سفری به دل طبیعت، بلکه فرصتی برای درک اهمیت حفظ محیط زیست است. اگر به دنبال تجربه ای متفاوت و فراموش نشدنی هستید، دریاچه ارومیه را در لیست سفرهای خود قرار دهید.

امیدواریم با تلاشهای همه جانبه، این گوهر فیروزه ای ایران دوباره به روزهای اوج خود بازگردد و نسلهای آینده نیز بتوانند از زیباییهای آن لذت ببرند.