ماجراجویی در دل طبیعت بکر با ۳۱ پارک ملی ایران

ایران، کشوری با اقلیم‌های متنوع و چشم‌اندازهای طبیعی بی‌نظیر، گنجینه‌ای از پارک‌های ملی شگفت‌انگیز را در دل خود جای داده است. از جنگل‌های سرسبز و کوه‌های سربه‌فلک‌کشیده تا بیابان‌های اسرارآمیز و دریاچه‌های آرام، هر کدام از این پارک‌ها تجربه‌ای منحصربه‌فرد از طبیعت بکر و حیات‌وحش غنی را به بازدیدکنندگان هدیه می‌دهند. این مقاصد نه‌تنها پناهگاهی برای گونه‌های نادر گیاهی و جانوری هستند؛ بلکه فرصتی بی‌همتا برای فرار از شلوغی زندگی شهری و لمس زیبایی‌های خالص طبیعت را فراهم می‌کنند.

در این مقاله هومسا، با 31 پارک ملی برجسته ایران آشنا خواهید شد؛ مکان‌هایی که هر کدام داستانی از تاریخ، جغرافیا و زیست‌بوم خاص خود دارند. اگر به دنبال یک ماجراجویی متفاوت هستید یا دوست دارید طبیعت را با تمام جذابیت‌هایش تجربه کنید، این راهنما نقطه شروعی عالی برای برنامه‌ریزی سفر بعدی شماست.

حالا وقت آن است که چمدانتان را ببندید، دوربینتان را آماده کنید و برای کشف زیبایی‌های بی‌پایان طبیعت ایران راهی شوید!

تعاریف ابتدایی برای آشنایی با پارک‌های ملی ایران

قبل از اینکه به سراغ اسامی پارک‌های ملی ایران برویم، بهتر است با تعاریف اصلی زیر آشنا شویم.

۱. پناهگاه حیات وحش:
مناطقی هستند که برای حمایت از گونه‌های خاص جانوری و زیستگاه‌های آن‌ها تحت حفاظت ویژه قرار می‌گیرند. این مناطق عمدتاً برای حفظ گونه‌های نادر یا در خطر انقراض تعریف می‌شوند.

۲. منطقه حفاظت‌شده:
مناطقی وسیع با تنوع زیستی بالا که برای حفظ اکوسیستم‌ها و بهره‌برداری پایدار از منابع طبیعی و محیط‌زیستی آن‌ها تحت قوانین خاصی مدیریت می‌شوند.

۳. ذخیره‌گاه زیست‌کره:
مناطقی جهانی هستند که به‌منظور حفاظت از تنوع زیستی، توسعه پایدار و تحقیقات علمی تحت نظر برنامه انسان و کره مسکون یونسکو قرار دارند.

۴. منطقه حفاظت‌شده:
برخی پارک‌های ملی مانند کویر، خجیر، سرخه‌حصار، بمو، سالوک، ساری‌گل، تنگ صیاد، سیاه‌کوه، کیاسر، قمیشلو و کلاه قاضی همزمان منطقه حفاظت‌شده هستند.

۵. ذخیره‌گاه زیست‌کره:
پارک‌های ملی گلستان، ارسباران، توران و دنا به‌عنوان ذخیره‌گاه زیست‌کره ثبت شده‌اند.

معرفی پارک‌های ملی ایران؛ اسامی و ویژگی‌ها

در ایران ۳۱ پارک ملی تاکنون به ثبت رسیده‌اند که با ویژگی‌ها و موقعیت و تاریخ ثبت هرکدام بیشتر آشنا خواهید شد.

۱. پارک ملی گلستان (ثبت ۱۳۵۰)

قدیمی‌ترین پارک ملی ایران با بیش از ۱۳۵۰ گونه گیاهی و حدود ۳۰۰ گونه جانوری مانند پلنگ و شوکا، پارک ملی گلستان است. این پارک به‌عنوان ذخیره‌گاه زیست‌کره یونسکو نیز ثبت شده است و تنوع اقلیمی و اکوسیستمی منحصربه‌فردی دارد. بسیاری از بازدیدکنندگان از تنوع زیستی، آبشارها و زیبایی طبیعی این پارک شگفت‌زده می‌شوند. تجربه مشاهده حیات وحش مانند پلنگ و شوکا از موارد مورد توجه است. بهار و اوایل پاییز بهترین زمان بازدید است که آب‌وهوا مطبوع و طبیعت در اوج زیبایی قرار دارد.

• موقعیت: استان گلستان و خراسان شمالی
• ویژگی‌ها: قدیمی‌ترین پارک ملی ایران با تنوع زیستی بالا؛ زیستگاه گونه‌هایی مانند پلنگ، خرس قهوه‌ای، مرال و شوکا
• ساعات بازدید: به صورت ۲۴ ساعته قابل بازدید است. بازدید از پارک ملی گلستان، در طول روز به دلیل مشاهده بهتر مناظر و حیات وحش پیشنهاد می‌شود.
• قیمت بلیط: هزینه ورودی پارک برای هر نفر حدود ۲۰ تا ۵۰ هزار تومان است.

۲. پارک ملی دریاچه ارومیه (ثبت ۱۳۵۴)

پارک ملی دریاچه ارومیه، زیستگاه پرندگان مهاجر مانند فلامینگو و پلیکان است. این پارک شامل دریاچه ارومیه و جزایر آن بوده و به دلیل اهمیت بالای اکولوژیکی به‌عنوان پناهگاه حیات وحش نیز شناخته می‌شود. بازدیدکنندگان اغلب از مشاهده پرندگان مهاجر مانند فلامینگو و آرامش دریاچه لذت می‌برند. بهار و تابستان به دلیل حضور پرندگان مهاجر و سطح بالای آب دریاچه توصیه می‌شود.

• موقعیت: استان‌های آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی
• ویژگی‌ها: شامل دریاچه ارومیه و بیش از ۱۰۰ جزیره؛ زیستگاه پرندگان مهاجر مانند فلامینگو و پلیکان
• ساعات بازدید: ساعات روز برای بازدید مناسب‌تر است.
• قیمت بلیط: هزینه ورودی حدود ۱۰ تا ۳۰ هزار تومان است.

۳. پارک ملی کویر (ثبت ۱۳۶۱)

پارک ملی کویر با وسعتی عظیم، یکی از مهم‌ترین مناطق بیابانی ایران و زیستگاه یوزپلنگ آسیایی است. منطقه منابع گیاهی مقاوم به خشکی و پستانداران نادر دارد و همچنین منطقه حفاظت‌شده محسوب می‌شود. آرامش کویر، سکوت منحصربه‌فرد و آسمان پرستاره از تجربیات محبوب بازدیدکنندگان است. دو فصل پاییز و زمستان که دمای هوا مناسب‌تر است، بهترین زمان برای بازدید از پارک ملی کویر هستند.

• موقعیت: استان‌های سمنان و اصفهان
• ویژگی‌ها: یکی از بزرگ‌ترین پارک‌های ملی ایران با اقلیم بیابانی؛ زیستگاه یوزپلنگ آسیایی و گونه‌های متنوع گیاهی و جانوری
• ساعات بازدید: به دلیل گرمای شدید، بازدید در صبح یا عصر توصیه می‌شود.
• قیمت بلیط: رایگان یا هزینه ورودی نمادین

۴. پارک ملی خجیر (ثبت ۱۳۶۱)

یکی از قدیمی‌ترین مناطق حفاظت‌شده ایران در نزدیکی تهران که زیستگاه قوچ، میش و پرندگان شکاری است. این پارک به‌طور مشترک پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت‌شده محسوب می‌شود. نزدیکی به تهران و تنوع گونه‌های جانوری و گیاهی از نکات مثبت این پارک است. بهترین زمان بازدید از پارک ملی خجیر، بهار و پاییز به دلیل زیبایی طبیعت و دمای مطبوع هستند.

• موقعیت: استان تهران
• ویژگی‌ها: دارای تنوع گیاهی و جانوری؛ زیستگاه گونه‌هایی مانند قوچ و میش، پلنگ و پرندگان متنوع.
• ساعات بازدید: ساعات روز برای بازدید پیشنهاد می‌شود.
• قیمت بلیط: حدود ۴۰ هزار تومان

۵. پارک ملی سرخه‌حصار (ثبت ۱۳۶۱)

پارک سرخه‌حصار با مساحت محدود در نزدیکی تهران، زیستگاه گونه‌هایی مانند آهو، گراز و پلنگ ایرانی است. این پارک نیز به‌عنوان پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت‌شده ثبت شده است. بازدیدکنندگان اغلب از دسترسی آسان و حیات وحش آن تمجید می‌کنند. پیشنهاد می‌شود برای بازدید از پارک‌های ملی ایران مانند این پارک، دو فصل بهار و پاییز را انتخاب کنید.

• موقعیت: استان تهران
• ویژگی‌ها: یکی از قدیمی‌ترین مناطق حفاظت‌شده؛ زیستگاه گونه‌های متنوعی از پستانداران و پرندگان
• ساعات بازدید: در طول روز
• قیمت بلیط: هزینه ورودی حدود ۱۰ تا ۳۰ هزار تومان

۶. پارک ملی بمو (ثبت ۱۳۶۱)

پارک ملی بمو، با گونه‌هایی مانند کل و بز، پلنگ و گرگ شناخته می‌شود. این پارک، ۵۰ گونه پستاندار و ۸۵ گونه پرنده دارد و به‌عنوان منطقه حفاظت‌شده نیز شناخته می‌شود. این پارک با گونه‌های متنوع جانوری و محیط بکر مورد توجه است.

• موقعیت: استان فارس
• ویژگی‌ها: دارای تنوع زیستی بالا؛ زیستگاه گونه‌هایی مانند پلنگ، کل و بز، قوچ و میش
• ساعات بازدید: بازدید در طول روز پیشنهاد می‌شود.
• قیمت بلیط: هزینه ورودی حدود ۲۰ تا ۵۰ هزار تومان

۷. پارک ملی تندوره (ثبت ۱۳۶۱)

زیستگاه مهم پلنگ ایرانی و گونه‌های گیاهی متنوع در خراسان رضوی، پارک ملی تندوره است. این پارک یکی از زیستگاه‌های کل، بز و قوچ اوریال است و به‌طور همزمان پناهگاه حیات وحش نیز محسوب می‌شود. زیبایی کوهستان و مشاهده پلنگ ایرانی از موارد مثبت بازدیدکنندگان در پارک تندوره است. بهترین زمان بازدید از این پارک همانند اغلب پارک‌های ملی ایران بوده و دو فصل بهار و پاییز هستند.

• موقعیت:‌ استان خراسان رضوی
• ویژگی‌ها: منطقه‌ای کوهستانی با تنوع زیستی؛ زیستگاه پلنگ ایرانی و گونه‌های متنوع گیاهی
• ساعات بازدید: روزانه
• قیمت بلیط:  حدود ۲۰ هزار تومان

۸. پارک ملی بختگان (ثبت ۱۳۶۴)

در استان فارس شامل دریاچه‌های بختگان و طشک و محل زندگی پرندگان مهاجر مانند پلیکان و فلامینگو است. این پارک به‌عنوان منطقه حفاظت‌شده هم شناخته می‌شود. تالاب‌ها و پرندگان مهاجر جذاب‌ترین ویژگی‌های پارک برای بازدیدکنندگان هستند. بهترین زمان بازدید از این پارک، بهار و تابستان هستند.

• موقعیت: استان فارس
• ویژگی‌ها:‌ شامل دریاچه بختگان؛ زیستگاه پرندگان مهاجر و گونه‌های گیاهی متنوع.
• ساعات بازدید: روزانه
• قیمت بلیط: حدود ۲۰ هزار تومان

۹. پارک ملی خبر (ثبت ۱۳۷۸)

پارک ملی خبر، منطقه‌ای وسیع در استان کرمان و زیستگاه گونه‌های نادر مانند خرس سیاه آسیایی و انواع پستانداران بزرگ را دربرمی‌گیرد. این پارک عنوان منطقه‌ حفاظت‌شده را هم دارد. بازدیدکنندگان از تنوع اکوسیستم‌ها و مشاهده خرس سیاه آسیایی شگفت‌زده می‌شوند. بهترین زمان بازدید از پارک ملی خبر، بهار و پاییز هستند.

• موقعیت: استان کرمان
• ویژگی‌ها: دارای سه نوع آب و هوا؛ زیستگاه گونه‌های نادر مانند خرس سیاه آسیایی.
• ساعات بازدید: روزانه
• قیمت بلیط: حدود ۳۰ هزار تومان

۱۰. پارک ملی قمیشلو (ثبت ۱۳۷۶)

با قدمت تاریخی و زیستگاه آهوی ایرانی و دیگر گونه‌های پستاندار. این پارک به‌طور همزمان منطقه حفاظت‌شده است. گردشگران زیستگاه آهو و فضای تاریخی پارک را بیشتر از همه مورد توجه قرار داده‌اند. بهترین زمان بازدید از پارک قمیشو، بهار و تابستان هستند.

• موقعیت: استان اصفهان
• ویژگی‌ها:‌ دارای قلعه تاریخی؛ زیستگاه آهو و گونه‌های متنوع گیاهی و جانوری
• ساعات بازدید: روزانه
• قیمت بلیط: حدود ۲۰ هزار تومان

۱۱. پارک ملی کلاه قاضی (ثبت ۱۳۷۶)

در اصفهان، منطقه‌ای کوهستانی با گونه‌های جانوری مانند قوچ، میش، کل و بز است. این پارک ویژگی‌های منطقه حفاظت‌شده را هم دارد. بازدیدکنندگان از زیبایی‌های طبیعی و آرامش منطقه کوهستانی کلاه قاضی لذت می‌برند. مشاهده گونه‌هایی همچون قوچ و کل از جذابیت‌های این پارک است. برخی افراد به کمبود امکانات رفاهی اشاره داشته‌اند. بهار و پاییز به دلیل هوای مطبوع و پوشش گیاهی متنوع، بهترین زمان بازدید، هستند.

• موقعیت:‌ استان اصفهان
• ویژگی‌ها: منطقه‌ای کوهستانی؛ زیستگاه گونه‌هایی مانند کل و بز، قوچ و میش
• زمان‌های بازدید: پارک در تمام طول روز قابل بازدید است، اما بازدید در ساعات روز برای مشاهده بهتر حیات وحش توصیه می‌شود.
• هزینه ورودی: هزینه ورودی حدود ۲۰ تا ۴۰ هزار تومان است.

۱۲. پارک ملی دز (بت ۱۳۸۹)

زیستگاه اصلی گوزن زرد ایرانی در جنگل‌های دز خوزستان و شامل پناهگاه حیات وحش نیز هست. بازدیدکنندگان از جنگل‌های انبوه و مشاهده گوزن زرد ایرانی لذت می‌برند. همچنین حضور در کنار رودخانه‌های این منطقه تجربه‌ای آرامش‌بخش است. زمستان و اوایل بهار که آب‌وهوا خنک‌تر و دسترسی به جنگل‌ها آسان‌تر است را برای بازدید از پارک ملی دز پیشنهاد می‌دهیم.

• موقعیت: استان خوزستان
• ویژگی‌ها: دارای جنگل‌های حاشیه رودخانه؛ زیستگاه گوزن زرد ایرانی
• زمان‌های بازدید: این پارک به‌صورت روزانه قابل بازدید است. فصل‌های خشک برای دسترسی بهتر توصیه می‌شوند.
• هزینه ورودی: هزینه ورودی حدود ۳۰ هزار تومان است.

۱۳. پارک ملی کرخه (ثبت ۱۳۸۹)

زیستگاه گوزن زرد ایرانی و گونه‌های جانوری دیگر که به‌طور همزمان پناهگاه حیات وحش محسوب می‌شود. بازدیدکنندگان از مشاهده گوزن زرد ایرانی و تنوع زیستی این پارک شگفت‌زده شده‌اند. بهترین زمان بازدید، زمستان و اوایل بهار برای لذت بردن از طبیعت زیبا و حیات وحش هستند.

• موقعیت: استان خوزستان
• ویژگی‌ها: شامل رودخانه کرخه؛ زیستگاه گونه‌های متنوعی از پرندگان و پستانداران
• زمان‌های بازدید: ساعات روز برای بازدید مناسب است. در تابستان به دلیل گرمای شدید توصیه نمی‌شود.
• هزینه ورودی: حدود ۳۰ هزار تومان

۱۴. پارک ملی توران (ثبت ۱۳۸۱)

یکی از بزرگ‌ترین زیستگاه‌های یوزپلنگ آسیایی و گونه‌های نادر گیاهی. این پارک به‌طور همزمان پناهگاه حیات وحش و ذخیره‌گاه زیست‌کره است. این پارک به‌عنوان یکی از زیستگاه‌های اصلی یوزپلنگ ایرانی بسیار مورد توجه علاقه‌مندان به طبیعت قرار گرفته است؛ اما دسترسی دشوار و نبود امکانات رفاهی از چالش‌های بازدیدکنندگان است. بهترین زمان بازدید،  دو فصل بهار و پاییز به دلیل شرایط آب‌وهوایی مناسب و فعالیت بیشتر گونه‌های حیات وحش پیشنهاد می‌شود.

• موقعیت: استان سمنان
• ویژگی‌ها: یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های یوزپلنگ آسیایی؛ دارای تنوع زیستی بالا
• زمان‌های بازدید: روزانه در تمام طول سال
• هزینه ورودی: ۴۰  تا ۶۰ هزار تومان

۱۵. پارک ملی سالوک (ثبت ۱۳۸۱)

در خراسان شمالی با اکوسیستم‌های متنوع کوهستانی و دشتی. منطقه به‌عنوان منطقه حفاظت‌شده نیز شناخته می‌شود. طبیعت‌دوستان از زیبایی کوهستان و تنوع جانوری این منطقه تمجید کرده‌اند. دسترسی به برخی بخش‌ها به دلیل مسیرهای دشوار محدود است. بهار و تابستان به دلیل پوشش گیاهی سرسبز و فعالیت بیشتر گونه‌های جانوری، بهترین زمان بازدید از پارک ملی سالوک هستند.

• موقعیت: استان خراسان شمالی
• ویژگی‌ها: دارای اکوسیستم کوهستانی و دشتی؛ زیستگاه گونه‌های متنوع گیاهی و جانوری
• زمان‌های بازدید: ساعات روز برای بازدید پیشنهاد می‌شود.
• هزینه ورودی: ۳۰  هزار تومان

۱۶. پارک ملی ساری‌گل (ثبت ۱۳۸۱)

زیستگاه گونه‌های نادر مانند پلنگ ایرانی و منطقه حفاظت شده است. پوشش گیاهی متنوعی هم دارد. بازدیدکنندگان از پوشش گیاهی متنوع و آرامش این منطقه تعریف کرده‌اند. کمبود امکانات گردشگری از نکات منفی گزارش شده است. بهترین زمان بازدید، بهار و پاییز که طبیعت در زیباترین حالت خود قرار دارد.

• موقعیت: استان خراسان شمالی
• ویژگی‌ها: زیستگاه گونه‌های متنوعی از پستانداران و پرندگان؛ دارای پوشش گیاهی متنوع
• زمان‌های بازدید: در تمام طول روز
• هزینه ورودی: حدود ۲۰ تا ۳۰ هزار تومان

۱۷. پارک ملی دنا (ثبت ۱۳۹۱)

رشته‌کوه دنا با قله‌های مرتفع و زیستگاه تنوع زیستی بالا شامل پستانداران، پرندگان و گیاهان بومی. منطقه به‌عنوان ذخیره‌گاه زیست‌کره نیز ثبت شده است. علاقه‌مندان به کوهنوردی از قله‌های مرتفع و مناظر دیدنی این پارک تمجید کرده‌اند. بهترین زمان بازدید از پارک ملی دنا، تابستان برای کوهنوردی و بهار برای لذت بردن از شکوفایی طبیعت هستند.

• موقعیت: استان کهگیلویه و بویراحمد
• ویژگی‌ها: شامل رشته‌کوه دنا با قله‌های مرتفع؛ زیستگاه گونه‌های متنوع گیاهی و جانوری
• زمان‌های بازدید: ساعات روز و اوایل صبح برای کوهنوردی مناسب‌تر است.
• هزینه ورودی: رایگان یا هزینه‌ای نمادین

‍۱۸. پارک ملی کنتال (ثبت ۱۳۹۰)

در منطقه حفاظت‌شده ارسباران قرار دارد و زیستگاه گونه‌های درختی ارزشمند و جانوری مانند مرال است. طبیعت بکر و گونه‌های گیاهی و جانوری این منطقه مورد توجه گردشگران است. بهترین زمان بازدید از پارک کنتال، دو فصل بهار و پاییز هستند.

• موقعیت: استان آذربایجان شرقی
• ویژگی‌ها: زیستگاه گونه‌های درختی ارزشمند و جانوری مانند مرال؛ قرارگرفته در منطقه حفاظت‌شده ارسباران
• زمان‌های بازدید: در تمام طول روز قابل بازدید است.
• هزینه ورودی: حدود ۳۰ هزار تومان

۱۹. پارک ملی سیاه‌کوه (ثبت ۱۳۸۶)

بیابانی وسیع با گونه‌هایی مانند کاراکال و روباه شنی. این پارک منطقه حفاظت‌شده است. بازدیدکنندگان از تجربه سکوت و آرامش بیابانی این منطقه تمجید کرده‌اند؛ اما دسترسی دشوار و کمبود امکانات را چالش بازدید از سیاه‌کوه دانسته‌اند. بهترین زمان بازدید از سیاه‌کوه، یکی از جذاب‌ترین پارک‌های ملی ایران، پاییز و زمستان به دلیل دمای مناسب‌تر آن است.

• موقعیت: استان یزد
• ویژگی‌ها: اکوسیستم بیابانی؛ زیستگاه کاراکال و روباه شنی؛ منطقه حفاظت‌شده
• زمان‌های بازدید: روزانه؛ به‌ویژه در ساعات خنک‌تر روز
• هزینه ورودی: رایگان یا نمادین

۲۰. پارک ملی قطرویه (ثبت ۱۳۸۶)

در فارس و دارای اکوسیستم‌های دشتی و کوهستانی. این منطقه به‌طور همزمان پناهگاه حیات وحش است. بازدیدکنندگان از زیبایی طبیعت کوهستانی و دشتی این منطقه تعریف کرده‌اند. حضور گونه‌های نادر جانوری نیز از نکات مثبت است. بهترین زمان بازدید از پارک ملی قطرویه، بهار و پاییز هستند.

• موقعیت: استان فارس
• ویژگی‌ها: اکوسیستم دشتی و کوهستانی؛ پناهگاه حیات وحش
• زمان‌های بازدید: روزانه در تمام طول سال
• هزینه ورودی: حدود ۲۰ هزار تومان

۲۱. پارک ملی دیر نخیلو (ثبت ۱۳۸۶)

زیستگاه مهم پرندگان آبزی و دریایی مانند لاک‌پشت‌های پوزه عقابی در بوشهر، این پارک ملی است. بازدیدکنندگان این پارک از زیبایی طبیعی، مشاهده پرندگان آبزی و تجربه آرامش ساحلی تمجید کرده‌اند. همچنین تخم‌گذاری لاک‌پشت‌های پوزه‌عقابی از جذابیت‌های اصلی است. بهترین زمان بازدید از پارک دیر نخلیو، بهار و اوایل تابستان به دلیل حضور پرندگان مهاجر و فعالیت لاک‌پشت‌های پوزه‌عقابی خواهد بود.

• موقعیت: استان بوشهر
• ویژگی‌ها: زیستگاه پرندگان آبزی و دریایی؛ محل تخم‌گذاری لاک‌پشت‌های پوزه عقابی
• زمان‌های بازدید: پارک در تمام طول روز باز است، اما بازدید در صبح زود و غروب برای مشاهده بهتر فعالیت پرندگان و لاک‌پشت‌ها توصیه می‌شود.
• هزینه ورودی: حدود ۲۰ تا ۵۰ هزار تومان

۲۲. پارک ملی کیاسر (ثبت ۱۳۸۲)

در مازندران با تنوع اکوسیستم‌های جنگلی و دشتی و یک منطقه حفاظت‌شده، پارک ملی کیاسر را خواهید یافت. بازدیدکنندگان از تنوع اکوسیستم‌های جنگلی و دشتی این پارک لذت برده‌اند. پوشش گیاهی متنوع و مسیرهای پیاده‌روی جذاب از نکات مثبت آن است. بهترین زمان بازدید از پارک کیاسر، بهار و تابستان با طبیعت سرسبز و هوای مطبوع حاکم هستند.

• موقعیت: استان مازندران
• ویژگی‌ها: اکوسیستم‌های جنگلی و دشتی؛ منطقه حفاظت‌شده
• زمان‌های بازدید: پارک در ساعات روز باز است. صبح زود برای طبیعت‌گردی بهترین زمان است.
• هزینه ورودی: حدود ۲۰ هزار تومان

۲۳. پارک ملی پابند (ثبت ۱۳۸۲)

زیستگاه جنگلی گونه‌هایی مانند مرال و شوکا در مازندران، پارک ملی پابند است. بازدیدکنندگان از جنگل‌های انبوه و فرصت مشاهده گونه‌های حیات وحش مانند مرال و شوکا استقبال کرده‌اند. برخی نیز به سختی دسترسی اشاره داشته‌اند. بهترین زمان بازدید از پارک پابند، دو فصل بهار و تابستان با جنگل‌هایشان در اوج زیبایی هستند.

• موقعیت: استان مازندران
• ویژگی‌ها: زیستگاه مرال و شوکا؛ دارای جنگل‌های انبوه
• زمان‌های بازدید: روزانه؛ صبح و عصر برای تجربه بهتر توصیه می‌شود.
• هزینه ورودی: رایگان یا هزینه نمادین

۲۴. پارک ملی ضامن آهو (ثبت ۱۳۹۲)

پارک ملی ضامن آهو، زیستگاه گونه‌های خاص آهو در خراسان رضوی است. علاقه‌مندان به حیات وحش از مشاهده گونه‌های خاص آهو تمجید کرده‌اند. پارک به‌طور کلی به دلیل حفاظت خوب مورد توجه قرار گرفته است. بهترین زمان بازدید، پاییز و زمستان برای تجربه هوای خنک‌تر و فعالیت بیشتر آهوها، پیشنهاد می‌شود.

• موقعیت: استان خراسان رضوی
• ویژگی‌ها: زیستگاه آهو؛ حفاظت از گونه‌های خاص جانوری
• زمان‌های بازدید روزانه: در ساعات روز
• هزینه ورودی: حدود ۲۰ هزار تومان

۲۵. پارک ملی صیدوا (ثبت ۱۳۹۴)

پارک ملی صیدوا با اکوسیستم‌های متنوع و گونه‌های ارزشمند شناخته می‌شود. این پارک به دلیل اکوسیستم‌های متنوع و حفاظت از گونه‌های نادر زیستی شناخته شده است. بازدیدکنندگان به سکوت و آرامش منطقه اشاره کرده‌اند. بهترین فصول بازدید از پارک ملی صیدوا، بهار و تابستان برای تجربه طبیعت سرسبز هستند.

• موقعیت: استان گلستان
• ویژگی‌ها: اکوسیستم‌های متنوع؛ حفاظت از گونه‌های زیستی
• زمان‌های بازدید: در طول روز
• هزینه ورودی: رایگان

۲۶. پارک ملی لار (ثبت ۱۳۷۰)

پارک ملی لار، در نزدیکی تهران و مازندران قرار دارد و زیستگاه قزل‌آلای خال‌قرمز، پلنگ و گونه‌های گیاهی متنوع است. این پارک به دلیل وجود تنوع زیستی بالا، منطقه حفاظت‌شده نیز محسوب می‌شود. پارک لار به دلیل تنوع زیستی بالا و امکان ماهی‌گیری محبوب است. کوهنوردان از مسیرهای کوهستانی آن استقبال کرده‌اند. بهترین زمان بازدید از پارک لار، تابستان خواهد بود که هوا برای کوهنوردی و ماهی‌گیری مناسب‌تر است.

• موقعیت: استان تهران و مازندران
• ویژگی‌ها: تنوع زیستی بالا؛ زیستگاه قزل‌آلای خال‌قرمز و پلنگ؛ منطقه حفاظت‌شده
• زمان‌های بازدید: روزانه. بازدید در تابستان توصیه می‌شود.
• هزینه ورودی: حدود ۲۰ هزار تومان

۲۷. پارک ملی ارسباران (ثبت ۱۳۵۵)

یکی از مهم‌ترین مناطق جنگلی و کوهستانی در آذربایجان شرقی که به‌عنوان ذخیره‌گاه زیست‌کره ثبت شده است. گونه‌هایی مانند مرال، خرس قهوه‌ای و پلنگ در این پارک زندگی می‌کنند. بازدیدکنندگان از زیبایی منحصربه‌فرد جنگل‌های ارسباران و گونه‌های جانوری کمیاب این پارک تمجید کرده‌اند. بهار و تابستان که طبیعت در زیباترین حالت خود قرار دارد، بهترین زمان بازدید از پارک ارسباران هستند.

• موقعیت: استان آذربایجان شرقی
• ویژگی‌ها: ذخیره‌گاه زیست‌کره؛ زیستگاه مرال، خرس قهوه‌ای و پلنگ
• زمان‌های بازدید: در ساعات روز
• هزینه ورودی: حدود ۳۰ تا ۵۰ هزار تومان

۲۸. پارک ملی تنگ صیاد (ثبت ۱۳۷۴)

پارک ملی تنگ صیاد، در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده و زیستگاه گونه‌هایی نظیر کل و بز، قوچ و میش است. پارک تنگ صیاد هم منطقه حفاظت‌شده محسوب می‌شود. این پارک به دلیل کوهستان‌های زیبا و زیستگاه گونه‌های کمیاب محبوب است. امکانات محدود رفاهی از نکات منفی برای بازدید گردشگران است. دو فصل بهار و تابستان، بهترین زمان‌های بازدید پارک‌های ملی ایران در منطقه چهارمحال و بختیاری هستند.

• موقعیت: استان چهارمحال و بختیاری
• ویژگی‌ها: اکوسیستم کوهستانی؛ زیستگاه کل و بز، قوچ و میش؛ منطقه حفاظت‌شده
• زمان‌های بازدید: روزانه
• هزینه ورودی: حدود ۳۰ هزار تومان

۲۹. پارک ملی نای‌بند (ثبت ۱۳۸۳)

اولین پارک ملی دریایی ایران در استان بوشهر و زیستگاه گونه‌های دریایی مانند لاک‌پشت‌های پوزه‌عقابی و پرندگان ساحلی، پارک ملی نای‌بند است. این منطقه همزمان پناهگاه حیات وحش نیز هست. بازدیدکنندگان از زیستگاه دریایی لاک‌پشت‌های پوزه‌عقابی و تنوع پرندگان ساحلی لذت برده‌اند. منطقه به‌طور کلی برای علاقه‌مندان به محیط‌های دریایی جذاب است. بهترین زمان بازدید، دو فصل بهار و تابستان هستند.

• موقعیت: استان بوشهر
• ویژگی‌ها: زیستگاه لاک‌پشت‌های پوزه‌عقابی؛ اولین پارک ملی دریایی ایران؛ پناهگاه حیات وحش
• زمان‌های بازدید: صبح زود یا غروب برای مشاهده فعالیت لاک‌پشت‌ها مناسب‌تر است.
• هزینه ورودی: حدود ۲۰ تا ۵۰ هزار تومان

۳۰. پارک ملی بوجاق (ثبت ۱۳۸۴)

پارک ملی بوجاق، در گیلان واقع شده و شامل تالاب، ساحل و جنگل‌های جلگه‌ای است. زیستگاه پرندگان آبزی و مهاجر مانند پلیکان و قو، و به‌عنوان منطقه حفاظت‌شده نیز شناخته می‌شود. بازدیدکنندگان از تجربه آرامش و سکوت این منطقه لذت برده‌اند. دو فصل بهار و تابستان را هم برای بازدید از این پارک ملی زیبای ایران پیشنهاد می‌شوند.

• موقعیت: استان گیلان
• ویژگی‌ها: زیستگاه پرندگان آبزی و مهاجر؛ تالاب و جنگل‌های جلگه‌ای؛ منطقه حفاظت‌شده
• زمان‌های بازدید: در طول روز؛ صبح زود برای مشاهده بهتر پرندگان
• هزینه ورودی: رایگان یا هزینه نمادین

۳۱. پارک ملی تیس (ثبت ۱۳۹۸)

جدیدترین پارک ملی ایران که در استان سیستان و بلوچستان واقع شده پارک ملی تیس نام دارد. این پارک به دلیل موقعیت جغرافیایی و تنوع زیستی بالا دارای اهمیت ویژه‌ای در حفظ گونه‌های گیاهی و جانوری است. بازدیدکنندگان از تنوع زیستی این پارک و دسترسی به نقاط بکر و طبیعی آن تمجید کرده‌اند. این پارک به دلیل جدید بودن هنوز به‌طور کامل شناخته نشده است. بهار و پاییز که دما متعادل‌تر است را برای زمان بازدید پیشنهاد می‌شود .

• موقعیت: استان سیستان و بلوچستان
• ویژگی‌ها: تنوع زیستی بالا؛ حفاظت از گونه‌های گیاهی و جانوری
• زمان‌های بازدید: روزانه
• هزینه ورودی: رایگان یا هزینه نمادین

جدول دسته‌بندی پارک‌های ملی ایران

در جدول زیر، دسته‌بندی جامعی از پناهگاه حیات‌وحش، منطقه حفاظت شده و ذخیره‌گاه زیست‌کره در ایران را خواهید داشت.

دسته‌بندی	اسامی پارک‌ها
ذخیره‌گاه زیست‌کره	پارک ملی گلستان، پارک ملی ارسباران، پارک ملی توران، پارک ملی دنا
پناهگاه حیات وحش	پارک ملی دریاچه ارومیه، پارک ملی کرخه، پارک ملی دز، پارک ملی توران، پارک ملی قطرویه، پارک ملی نای‌بند
منطقه حفاظت‌شده	پارک ملی کویر، پارک ملی خجیر، پارک ملی سرخه‌حصار، پارک ملی بمو، پارک ملی سالوک، پارک ملی ساری‌گل، پارک ملی تنگ صیاد، پارک ملی سیاه‌کوه، پارک ملی کیاسر، پارک ملی قمیشلو، پارک ملی کلاه قاضی

پارک‌های ملی ایران و گنجینه‌ای بی‌پایان از شگفتی‌های طبیعت

پارک‌های ملی ایران گنجینه‌ای بی‌نظیر از تنوع زیستی، مناظر خیره‌کننده، و فرصت‌های ناب برای طبیعت‌گردی و ماجراجویی هستند. از جنگل‌های سرسبز و کوه‌های سر به فلک کشیده گرفته تا بیابان‌های اسرارآمیز و دریاچه‌های آرام، هر کدام از این پارک‌ها داستانی منحصربه‌فرد از زیبایی‌های طبیعت را روایت می‌کنند. هر سفری به این پارک‌ها، فرصتی برای کشف، لذت و حفظ این موهبت‌های طبیعی است.

اگر تاکنون از این پارک‌ها بازدید کرده‌اید یا قصد دارید به زودی از آنها دیدن کنید، خوشحال می‌شویم نظرات، تجربیات، و پیشنهادات خود را در بخش نظرات با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید. نظر شما می‌تواند الهام‌بخش دیگران برای سفر به این بهشت‌های طبیعی باشد.