گنبد سلطانیه؛ نگین فیروزه‌ای زنجان

شاید کمتر بنایی در ایران یا هر کشور دیگری بتوان پیدا کرد که از نظر ویژگی‌های منحصربه‌فرد معماری، رتبه‌های مختلف خارجی و داخلی کسب کرده باشد. گنبد سلطانیه بعد از گنبد کلیسای جامع فلورانس به نام “سانتا ماریا دل فیوره” عنوان دومین گنبد بزرگ آجری جهان را به خود اختصاص داده است. حتی گنبد مسجد ایاصوفیه استانبول با آن ابهت و زیبایی خاص خود و بازدیدهای بی‌شمار گردشگران داخلی و خارجی در رتبه سوم این لیست قرار دارد. این رتبه تنها یکی از افتخارات کسب شده توسط این بنای معماری ایرانی است. گنبد سلطانیه به عنوان اولین نمونه گنبد دو پوسته جهان شناخته می‌شود و در عین حال بزرگ‌ترین گنبد ایران هم به حساب می‌آید.

این گنبد فیروزه‌ای زیبا که از مهم‌ترین جاهای دیدنی زنجان به شمار می‌رود، در عصر ایلخانی ساخته شده و حتی از فاصله بسیار دور هم مانند نگینی می‌درخشد. در این مقاله قصد داریم درباره تاریخچه گنبد سلطانیه زنجان، ساختار و معماری آن و همچنین تزئینات خیره کننده این بنای بی‌مانند صحبت کنیم. اما قبل از هر چیز ببینیم این گنبد فوق‌العاده در کدام بخش از این خاک عزیز قرار گرفته است.

گنبد سلطانیه کجاست؟

گنبد سلطانیه در نزدیکی شهرستان زنجان و در مرکز شهر سلطانیه واقع شده که با زنجان 44 کیلومتر و با تهران 295 کیلومتر فاصله دارد. اگر از تهران به سمت گنبد سلطانیه حرکت کنید حدود سه ساعت و 10 دقیقه زمان می برد تا به مقصد برسید و اگر با اقامت در زنجان، از این نقطه به سمت گنبد سلطانیه حرکت کنید نهایتا در عرض 40 دقیقه به مقصد خود خواهید رسید. البته در صورتی که خودرو ندارید می‌توانید از طریق هواپیما، قطار و یا اتوبوس خود را به زنجان برسانید.

دسترسی به گنبد سلطانیه

این گنبد در بزرگراه قزوین زنجان قرار گرفته است. برای رفتن به این منطقه از تهران ابتدا خود را به شهر کرج برسانید. سپس وارد بزرگراه قزوین کرج شده و مسیر خود را تا رسیدن به قزوین ادامه دهید. بعد از عبور از عبور از قزوین وارد بزرگراه قزوین – زنجان شده و مسیر خود را ادامه دهید تا به خروجی جاده بوئین برسید. وارد جاده بوئین شده و با استفاده از تابلوهای راهنما مسیر خود را به سمت گنبد سلطانیه ادامه دهید.

اگر از زنجان راهی این بنای تاریخی می‌شوید، ابتدا از طریق بزرگراه 22 بهمن به سمت میدان بسیج حرکت کنید سپس از خروجی سوم، وارد جاده ابهر – زنجان شده و بعد از طی حدود 33 کیلومتر، به یک سه راهی می‌رسید که به سه راه سلطانیه شناخته می‌شود. از خروجی سمت چپ خارج شده تا وارد جاده 47 شوید. بعد از رسیدن به میدان جانبازان به سمت چپ حرکت کنید تا به میدان اما خمینی برسید. از سمت راست وارد خیابان انقلاب شده و سپس وارد خیابان بهشتی شده. اولین خیابان در سمت چپ خیابان بهشتی شما را به گنبد سلطانیه می‌رساند. البته برای پیداکردن راحت‌تر مسیر می‌توانید به راحتی از گوگل مپ کمک بگیرید.

کسانی که قصد دارند با قطار خود را به این محوطه تاریخی برسانند هم کافی است در ایستگاه راه آهن سلطانیه از قطار پیاده شده و از طریق تاکسی خود را به مقصد برسانند. فاصله ایستگاه قطار تا گنبد سلطانیه 10 کیلومتر است و برای رسیدن به مقصد حدود 15 دقیقه طول می‌کشد.

آدرس گنبد سلطانیه

استان زنجان، شهر سلطانیه، میدان علامه حلی، بلوار علامه حلی، خیابان گنبد

تلفن گنبد سلطانیه

۳۵۸۲۳۱۰۵ ۰۲۴

وب سایت گنبد سلطانیه

https://soltaniyeh.mcth.ir

هزینه بازدید از گنبد سلطانیه

این مجموعه در تمام طول سال به جز ایام سوگواری برای بازدید عموم باز است.

• ساعت بازدید در شش ماه اول سال:

 از 8 صبح تا 8 شب

• ساعت بازدید در شش ماه دوم سال:

 از 8 صبح تا 6:30 بعد از ظهر

• هزینه بازدید از گنبد سلطانیه زنجان:

برای گردشگر داخلی 3000 تومان، گردشگر خارجی 20000 تومان

امکانات گنبد سلطانیه

تنها امکاناتی که می‌توانید در محوطه گنبد پیدا کنید سرویس بهداشتی و نمازخانه است. برای پارک خودرو باید در خیابان‌های اطراف پارک کنید چون فاقد پارکینگ است.

بهترین زمان بازدید از گنبد سلطانیه

استان زنجان از استان‌های سردسیر ایران است به طوری که زمستان‌های بسیار سردی دارد. بهترین فصل سفر به گنبد سلطانیه ماه‌های اردیبهشت، خرداد، تیر و مرداد است. اما اگر قصد داشتید پاییز راهی گنبد سطانیه شده و از طبیعت زیبای پاییزی منطقه استفاده کنید بهتر است مراقب جاده‌های یخ‌زده و لغزنده زنجان باشید. علاوه بر این در فصل‌های سرد گردشگر زیادی در زنجان نمی‌بینید و همین موضوع باعث می‌شود که حوصله‌تان سر برود.

تاریخچه گنبد سلطانیه زنجان

شهر سلطانیه بعد از مراغه و تبریز، سومین پایتخت حکومت ایلخانیان به شمار می‌رفت. این شهر به دستور “ارغون خان” چهارمین پادشاه ایلخانی مغول ساخته شد. بین سال‌های 703 تا 713 هجری قمری (1302 تا 1312میلادی) محمد خدابنده معروف به اولجایتو هشتمین سلطان مغول، دستور داد تا گنبد سلطانیه را به عنوان آرامگاه وی بسازند. داستان زندگی اولجایتو و تغییر باورهای متعدد وی بسیار جذاب است.

اولجایتو پیرو دین شمنیسم بود. شمنسیم یکی از ادیان پیش از تاریخ است که حتی امروزه هم در سراسر جهان پیروانی دارد. بعدها  اولجایتو به پیروی از مادر خود به دین مسیحیت روی آورد و نام خود را به نیکلاس (نیکولو) تغییر داد، اما بعد از تغییر دین دچار بیماری سختی شد و با تبعیت از خرافه‌های رایج دین شمنیسم که در بین خانواده پدری وی رایج بود نام خود را به “خربنده” تغییر داد. پشتوانه چنین تفکری این بود که قدرت حروف ابجد از خود اسم بیشتر است و خدابنده از این نظر با “سایه خاص آفریننده” هم ارزش بود. با گذشت چند سال، اولجایتو بعد از رسیدن به مقام پادشاهی، تحت تاثیر یکی از همسرانش و همچنین علامه حلی و شیخ فضل الله، مسلمان شد. با تغییر مجدد دین، نام خود را از اولجایتو به سلطان محمد خدابنده تغییر داد. سپس دستور ساخت گنبد سلطانیه را صادر کرد تا قبر حضرت علی (ع) و امام حسین (ع) را به این مکان منتقل کند. البته این تصمیم وی با مخلفت علمای شیعه رو به رو شد و در نهایت گنبد سلطانیه تبدیل به ارامگاه وی شد.

اگر در بازدید از گنبد سلطانیه سری به سردابه آن بزنید با تعداد زیادی کتبه روبه‌رو می‌شوید که نام سلطان محمد و پسرش بر روی آن حک شده است. وی در 34 سالگی بر اثر بیماری درگذشت و در سردابه گنبد سلطانیه به خاک سپرده شد. بر روی این کتیبه‌ها نام تاج الدین علیشاه و چند نفر دیگر به چشم می خورد. ظاهرا تاج‌الدین معمار این بنا و خواجه رشید الدین و فضل الله همدانی، وزیر سلطان طراح و ناظر ساخت بنا بوده‌اند و بیش از 3 هزار کارگر در ساخت این گنبد فیروزه‌ای نقش داشته‌اند.

گنبد سلطانیه با قدمت 700 سال همچنان استوار و پابرجا باقی مانده است. این بنای تاریخی بین سال‌های 1348 تا 1357 توسط یک گروه بین المللی مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت.

بنای گنبد سلطانیه فقط دومین گنبد بلند جهان یا اولین نمونه گنبد دو پوسته جهان نیست. رعایت تناسبات دقیق اجزای مختلف، معماری خلاقانه، تزئینات، رابطه فضاها با یکدیگر و ایستایی و مقاومت بنا همگی نشاندهنده تبحر و هنر معماری ایرانی است و می‌توان آن را آغازگر تغییر سبک معماری سلجوقی کلاسیک به معماری تیموری دانست.

متاسفانه در دوره‌های نه چندان کوتاه از این بنای ارزشمند تاریخی استفاده نادرستی شده است. از محلی برای نگهداری بیماران و اقامتگاه گرفته تا برگزاری کلاس‌های آموزشی و درس و مکتب و دانشگاه.

خوشبختانه این اثر در 15 دی 1310 در فهرست آثار ملی ایران و در سال 1384 به عنوان هفتمین اثر ایرانی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.

بخش های مختلف بنای گنبد

همانطور که گفتیم گنبد سلطانیه از نظر معماری در نوع خود شاهکاری بی‌همتا به شمار می‌رود که نمود آن را در بخش‌های مختلف آن می‌توان دید. در ادامه درباره بخش‌های مختلف این بنا صحبت خواهیم کرد.

• تربت‌ خانه

در ضلع جنوبی بنای گنبد سلطانیه بخشی وجود دارد که به آن تربت‌خانه می‌گویند. محراب مجموعه هم در این بخش قرار گرفته است. تربت‌خانه 17.6 متر طول، 8 متر عرض و 16 متر ارتفاع دارد. ظاهرا بعد از عدم موفقیت اولجایتو در انتقال قبر امام علی و امام حسین به این جا، سلطان محمد خدابنده تصمیم گرفت تا از خاک کربلا و نجف در ساخت تربت خانه استفاده کند. روی دیوارهای محراب سوره الملک به دو خط ثلث و کوفی و با استفاده از خاک کربلا نوشته شده است که بر قداست بنا افزوده است.

تربت‌خانه از نظر تزئینات به کار رفته هم درخور توجه است. کاشی‌های هشت گوش و طلایی رنگ و ازاره‌های ( ازاره به حاشیه تزئینی دیوار گفته می‌شود که از کف اتاق تا ارتفاع یک متری دیوار ادامه دارد) آن فوق‌العاده چشم‌نواز و زیبا هستند. ظاهرا در گذشته بین تربت‌خانه و فضای زیر گنبد در بزرگی از جنس طلا و مس کارگذاشته شده بوده که امروزه متاسفانه اثری از آن نیست و به سرقت رفته است.

• سردابه

درست زیر تربت خانه شاهد فضای دیگری هستیم که تحت عنوان سردابه شناخته می‌شود. محققان بر این باور هستند که این بخش از بنا، قبل از ساخت گنبد وجود داشته و مورد استفاده قرار می‌گرفته است چون ایلخانیان به پیروی از اجداد خود، مردگانشان را در سردابه‌هایی همراه با اسباب و زیورآلات دفن می‌کردند. این اشیا و زیورآلات نشان‌دهنده جایگاه اجتماعی فرد متوفی بود.

با اینکه سردابه گنبد سلطانیه را محل دفن سلطان محمد خدابنده و صاحب منسبان می‌دانند ولی طبق کاوش‌های انجام شده هیچ قبری در این سردابه پیدا نشده است. ورودی سردابه از ایوان جنوبی تربت‌خانه امکان‌پذیر است و ورودی آن کمی کوتاه‌تر است. نکته جالب این است که این ارتفاع کوتاه باعث می‌شود هنگام ورود سر خود را خم کنید و ناخودآگاه به مردگان و دفن‌شدگان احترام بگذارید.

• گنبد خانه

گنبد سلطانیه اولین نموه گنبد دو پوسته (دوجداره) جهان است که ارتفاعی برابر با 50 متر دارد. قطر دهانه مرکز این گنبد 25.5 و قطر خارجی آن 38 متر است. ضخامت جداره گنبد 160 سانتی‌متر است و فضای خالی بین جداره داخلی و خارجی 60 سانتی‌متر است. دلیل اصلی دو پوسته ساختن آن، مقاوم‌سازی بنا در مقابل زلزله است و ابداع چنین معماری در دوران نشانه هوش و نبوغ معماران ایرانی بوده است. اندازه‌های در نظر گرفته شده برای ساخت بخش‌های مختلف بنا از جمله قوس تند و کشیده گنبد، دهانه و ارتفاع آن با هیچ بنایی در ایران قابل مقابسه نیست.

اما در کنار به کنارگیری محاسبات دقیق هندسی در ساخت گنبد سلطانیه، معماران از تزئینات و زیباسازی آن هم غافل نشده‌اند. به طوری که در اضلاع هشتگانه نمای بیرونی گنبد، طاق نماهایی دیده می‌شوند که بر زیبایی بنا افزوده‌اند.

• مناره های گنبد سلطانیه

یکی از جذاب‌ترین و متفاوت‌ترین بخش گنبد سلطانیه مناره‌های عجیب آن است. این بنا دارای دو سری مناره است. مناره‌هایی که در داخل اسکلت و به صورت پنهان هستند و مناره‌هایی که بر فراز بنا خودنمایی می‌کردند. از آثار به جا مانده می‌توان نتیجه گرفت که 8 مناره دورتادور بنا وجود داشته که فقط یک مناره در ضلع شمال شرقی و نیمی از مناره قسمت شمال غربی در حال حاضر باقی‌مانده است. داخل مناره‌ها پلکان‌های چرخشی وجود دارند که تا سقف ایوان‌های طبقه سوم و تا نوک مناره امتداد پیدا می‌کنند.

برخی از محققان عقیده دارند که در گذشته بر فراز تک تک این مناره‌ها به صورت همزمان اذان می‌گفتند. چون ارتفاع و اندازه مناره مانع می‌شود که صدای موذن به سمت دیگر شهر برسد.

یکی دیگر از ویژگی‌های منحصربه‌فرد گنبد سلطانیه این است که مناره‌های هشتگانه قرینه و همینطور ایوان‌های جانبی طوری طراحی شده‌اند که نیروی رانشی گنبد را به سمت خارجی هدایت کرده و استحکام آن را بالا ببرند. این موضوع باعث می‌شد که در زمان وقوع زلزله، مناره‌ها فرو بریزند و به ساختمان اصلی بنا صدمه‌ای وارد نشود.

• موزه گنبد سلطانیه

در پایین سردر ورودی گنبد سلطانیه موزه کوچکی در نظر گرفته شده عکس های قدیمی بنا و آثار کشف شده در منطقه سلطانیه پیدا شده را در معرض دید عموم قرار داده‌اند.

• سازه های اطراف گنبد سلطانیه

محققان و باستان‌شناسان از آثار باقی‌مانده از محوطه اطراف گنبد به این نتیجه رسیده‌اند که این بنا تنها بنای این محوطه نبوده است. در اطراف گنبد سلطانیه تعدادی ساختمان عام المنفعه یا ابواب البر، یک ارگ سلطنتی، حصاری با 16 برج و بارو و یک خندق برای جلوگیری از ورود دشمنان و همچنین یک مسجد با محراب گچبری شده وجود داشته است. تمام این آثار و حتی برخی از کتیبه‌های داخل بنای گنبد سلطانیه توسط میرانشاه؛ سومین فرزند تیمور لنگ تخریب شدند.

معماری گنبد سلطانیه

پلان یا نقشه گنبد سلطانیه در طبقه همکف و طبقه اول به صورت مستطیل طراحی شده اما در طبقات دوم و سوم به هشت ضلعی تغییر پیدا کرده است. با توجه به پلان این بنا می‌توان نتیجه گرفت که این اثر تاریخی با الهام از معماری سلجوقی ساخته شده است. مطابق با بررسی‌های صورت گرفته این باور به وجود آمده که طرح گنبد سلطانیه از آرامگاه غازان خان؛ پادشاه ایلخانی الگوبرداری شده، آرامگاهی که خود تقلیدی از بنای آرامگاه سلطان سنجر؛ دومین سلطان سلجوقی بوده است. البته تفاوت‌هایی هم وجود دارد مثلا این دو آرامگاه دارای پلان مستطیل هستند در حالی که گنبد سلطانیه هشت ضلعی است.

معماری گنبد سلطانیه آغازگر معماری گوتیک اروپاست. به عقیده بسیاری از معماران مطرح بین المللی مانند فیلیپو برونسلی و لورنتسو گیبرتی، گنبد کلیسای سانتاماریا دلفیوره ایتالیا که حدودا 100 سال بعد از گنبد سلطانیه ساخته شده، با الهام از این بنای تاریخی ایرانی طراحی شده است. حتی به عقیده یکی از شرق‌شناسان و مورخان آمریکایی بنای تاج محل هند هم تاثیراتی از این بنای باشکوه ایرانی را به نمایش می‌گذارد.

استحکام بنای سلطانیه مثال زدنی است. این بنا تنها با نیم متر پی سازی توانسته در مدت 700 سال در برابر 3 زلزله قوی مقاومت کند. این بنا از ابتدای ساخت تا به امروز تنها 8 سانتی‌متر نشست داشته که نشان‌دهنده استحکام و طراحی فوق‌العاده این بناست.

معماران بنا با آگاهی دقیق از طبقات و لایه‌های زیرین زمین، به این نتیجه رسیده‌اند که نیازی به پی سازی عمیق ندارند. چون 10 متر از خاک زیرین بنا دارای لایه‌های فشرده‌ای از سن و ماسه است که به اندازه کافی مستحکم است.

• ورودی‌ های بنای گنبد سلطانیه

بنای سلطانیه دارای چهار ورودی با اندازه‌های مختلف است. ورودی‌های شرقی و غربی که بزرگ‌تر هستند و ورودی‌های شمالی و جنوبی که کوچک‌تر بوده و به ایوان‌های کوچک طبقه اول منتهی می‌شوند.

• طبقات مختلف گنبد سلطانیه

طبقه همکف را سلطان محمد خدابنده برای دفن امام علی (ع) و امام حسین (ع) فراهم کرده بود ولی بعد از مخالفت روحاینون شیعه با این موضوع، این طبقه به عنوان مل دفن وی در نظر گرفته شد.

طبقه اول مجموعه که در ارتفاع 9.4 متری ساخته شده از راهروهای ارتباطی، یک ایوان سرپوشیده دوتادور بنا تشکیل شده است. این راه‌روها به این منظور طراحی شده‌اند تا از وزن بنا بکاهند چون در صورت پربودن این فضاها، نه تنها وزن سازه بیشتر می‌شد بلکه باید مصالح بیشتری هم استفاده می‌کردند. در این این راه‌روها شاهد وجود اتاقک‌هایی هستیم که به احتمال زیاد محل نشستن بانوان سلطنتی و تماشای مراسم‌های خاص بوده‌اند. علاوه بر این پنجره‌هایی در چهار ایوان بزرگ، در نظر گرفته شده که وظیفه روشن کردن فضا را بر عهده دارند.

طبقه دوم در ارتفاع 27.8 متری ساخته شده و ایوان‌هایی بسیار شبیه به طبقه اول دارد. از بالای این ایوان‌ها می‌توانید چشم‌اندازهای زیبایی از دشت‌های اطراف ببینید. در این طبقه شاهد به کارگیری هنرهای مختلفی از جمله کاشی‌کاری، مقرنس‌کاری، گچ کاری و آجرکاری و کاشی‌کاری هستید که اوج هنر ایرانی را به رخ می‌کشد. ایوان‌های این طبقه محل تجمع علمای دین بوده و در زمان صوفی با دیوارکشی تبدیل به اتاق‌هایی حجره مانند شده‌اند که محل زندگی طلاب بوده است. این دیوارها در جریان مرمت گنبد سلطانیه تخریب و به حالت قبل برگردانده شدند تا تعادل بنا مجددا برقرار شود.

بخش دیگری که در طبقه دوم جلب توجه می‌کند، وجود 8 پلکان مدور و چرخشی است که در داخل دیوارها تعبیه شده و به مناره‌ها ختم می‌شود. علاوه بر این پلکان‌های مارپیچ راه ارتباطی بین دو طبقه دوم و سوم هم محسوب می‌شوند.

• عدد 8 عددی مقدس در طراحی گنبد سلطانیه

در بررسی پلان گنبد سلطانیه بارها و بارها با عدد هشت برخورد می‌کنیم. پلان اصلی هشت ضلعی است، بنا هشت درب دارد با هشت مناره که به صورت قرینه دورتادور بنا قرار گرفته‌اند. عده‌ای از محققان معتقدند علت استفاده از عدد هشت، با هدف بالابردن استحکام بنا صورت گرفته است. در حالی که عده‌ای دیگر معتقدند گنبد سلطانیه با الهام از هشت درب بهشت به این شکل ساخته شده است.

• ساعت آفتابی گنبد سلطانیه

جالب است بدانید در اسکلت بنای گنبد یک ساعت آفتابی تعبیه شده است. این ساعت آفتابی برای تعیین ساعت دقیق و انجام فرایض دینی استفاده می‌شده است. اگر نور از روزنه گنبد اصلی بتابد نشانه اذان ظهر است. نوری که از پنجره‌های بزرگ می‌تابد ساعت را نشان داده و کار عقربه بزرگ را انجام می‌دهد. نور تابیده از پنجره های کوچک حدود دقیقه را نمایش می‌دهند. هنگام تاریکی هوا هم ستاره‌هایی که از روزنه سقف دیده می‌شوند، زمان دقیق را به افراد نشان می‌دهند.

• تزئینات زیبای گنبد

ایرانیان نهایت هنر خود را تنها در معماری سلطانیه به کار نبرده‌اند بلکه تزئینات این بنا هم در نوع خود شاهکاری بی‌بدیل محسوب می‌شوند. در ادامه تزئینات به کار رفته در بخش های مختلف گنبد سلطانیه را معرفی خواهیم کرد.

• کاشیکاری

هنرمندان از ترکیب کاشی هفت‌رنگ (الوان) و رنگ سرد در بخش‌های مختلف گنبد سلطانیه استفاده کرده‌اند. بدنه مناره‌ها و دیواره‌های ایوان‌های داخلی همگی با استفاده  از کاشی‌های آبی رنگ و آجر با سه کلمه الله، محمد و علی تزئین شده‌اند. این کلمات با خط بنایی بر دیوارها نقش بسته‌اند.

در بخش‌های دیگری از بنا شاهد به کارگیری هنر کاشیکاری برای نوشتن عباراتی مانند “لا اله الاالله” و “سبحان الله” هستیم. جالب است بدانید در نحوه نوشتن و تکرار این جملات از محاسبات دقیق ریاضی استفاده شده است.

• رنگ آبی، نماد اصلی گنبد سلطانیه

از رنگ آبی با تن‌های مختلف در تزئینات این بنا استفاده شده است. از آبی سیر تا آبی آسمانی و حتی سبز مایل به آبی. اما شاید آبی فیروزه‌ای شاخص‌ترین  و بارزترین رنگی است که در تزئینات گنبد به زیبایی به کار رفته است.

• تزئیناتی از جنس چوب

سلطان محمد خدابنده دستور داد تا چوب درخت ساج را از هند و لبنان وارد کنند. هنرمندان این چوب‌ها را مدتی در آب و نمک نگهداری می‌کردند تا از آسیب موریانه در امان بمانند. استادکاران از این چوب تزئینات بسیار زییابی چوبی می‌ساختند. تزئناتی که در ساخت آنان از هیچگونه میخی استفاده نشده است. عده‌ای بر این باور هستند که کشتی نوح هم از چوب درخت ساج ساخته شده‌اند.

• کتیبه‌ های گنبد سلطانیه

در بخش‌های مختلف بنای گنبد سلطانیه شاهد کتیبه‌هایی با مضامین سوره فتح، آیت‌الکرسی، سوره توحید، سوره انبیا، المومنون و سوره ملک دورتادور طبقه همکف، بالای سر در اصلی و ایوان طبقه اول دیده می شوند. علاوه بر این عباراتی مانند محد، علی، سبحان الله، محمد رسوال الله، سلطان ظل الله و… در جای جای بنا به چشم می‌خورند.

جاهای دیدنی اطراف گنبد سلطانیه

از مهم‌ترین جاهای دیدنی استان که در نزدیکی گنبد سلطانیه قرار دارند می‌توان به خانقاه چپلی اغلو در فاصله 1.4 کیلومتر گنبد سلطانیه، تپه نور در فاصله 1.3 کیلومتری، بقعه ملا حسن کاشی در فاصله 2.1 کیلومتری و معبد داش کسن در فاصله 37 کیلومتری اشاره کرد.

• آدرس خانقاه چپلی اغلو: زنجان، شهرستان ابهر، بخش سلطانیه، دهستان سلطانیه
• آدرس تپه نور زنجان: زنجان، شهرستان ابهر، بخش سلطانیه، دهستان سلطانیه، روستای قیاسیه
• آدرس بقعه ملا حسن کاشی: زنجان، شهرستان ابهر، بخش سلطانیه، دهستان سلطانیه
• آدرس معبد داش کسن: زنجان، شهرستان ابهر، بخش سلطانیه،پنج کیلومتری روستای ویر، ۱۵ کیلومتری شمال شرقی سلطانیه

اقامت در زنجان

استان زنجان از آن دست استان‌هایی است که جاهای دیدنی بسیاری دارد و به همین دلیل گردشگران زیادی هم سالانه راهی این استان زیبا می شوند. خوشبختانه در تمامی شهرهای این استان و به خصوص شهرستان زنجان اقامتگاه‌های بسیاری وجود دارند که می‌تواند خیال شما را بابت محل اقامت در طول سفر راحت کند. از ویلا و آپارتمان گرفته تا بوم‌گردی و بوتیک هتل و سوئیت و غیره. برای اقامت در این استان می‌توانید با اجاره ویلا و سوئیت در سلطانیه به راحتی از جاهای تاریخی این شهر دیدن کنید.

کلام آخر

در این مقاله سعی کردیم توضیحات کاملی از گنبد سلطانیه ارائه کنیم. از معماری بی‌نظیر آن گفتیم و تزئینات هنرمندانه‌ای که در کمتر بنایی می‌توان دید. به همین دلیلی در فهرست میراث یونسکو به ثبت رسیده و نام آن به عنوان اولی گنبد دوپوسته جهان و دومین گنبد مرتفع دنیا شناخته می‌شود. امیدواریم این مقاله بتواند اطلاعات نسبتا خوبی درباره این بنای تاریخی ارزشمند در اختیار شما قرار دهد.