بازار رشت، بازاری پویا و سرزنده در شهر باران

بازارها و بازارچه‌های هر شهر بازتابی از فرهنگ و تمدن مردم منطقه را نشان می‌دهد. بازار سنتی رشت هم جلوه تمام نمایی از فرهنگ اهالی رشت به شمار می‌رود. این بازار از جذاب‌ترین بازارهای شمالی شناخته می‌شود و هر مسافری با قدم گذاشتن در آن شورونشاط وصف‌ناپذیری را تجربه می‌کند.

در این مطلب می‌خواهیم به گوشه و کنار این بازار محلی پرجنب‌وجوش که یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی رشت است، برویم تا ضمن آشنایی با تاریخچه و معماری آن، شرحی از حال و هوای بازارگردی و اطلاعات موردنیاز برای رفتن به آن را ارائه دهیم.

آشنایی با بازار رشت

بازار رشت (بازار بزرگ رشت) با 24 هکتار وسعت، بزرگ‌ترین بازار روباز کشور شناخته می‌شود. در مورد این‌که این بازار از چه دوره‌ای افتتاح شد اتفاق‌نظر دقیقی وجود ندارد؛ برخی دوران صفویه و برخی دیگر دوران زندیه را زمان بازگشایی بازار می‌دانند. بااین‌وجود شاید بتوان گفت اوج شکوفایی آن در دوران قاجار و پهلوی با ساخت 14 کاروانسرای اصلی رخ داده است.

روزگاری کاروانسراهای پررونق بازار رشت، محلی برای میزبانی بازرگانان و کاروان‌های تجاری بود که از دور و نزدیک به این شهر زیبا سفر می‌کردند. این بازار که از قدیم‌الایام پویایی و نشاط خود را حفظ کرده در طول تاریخ بارها در اثر تهاجم و غارت به آتش کشیده شده؛ طبق اسناد تاریخی لشکریان کریم‌خان زند و آغامحمدخان قاجار از اصلی‌ترین مهاجمان این بازار بوده‌اند. در طول سالیان مختلف سهل‌انگاری‌ها و بلایای طبیعی هم خساراتی به این مکان وارد کرده است.

حال و هوای گردش در بازار رشت

گردش در میان راسته‌های تودرتوی بازار به‌ویژه در ساعت‌های ابتدایی روز حسی از سرزندگی و نشاط را در روح و جان زنده می‌کند. هرروز بارهای تازه‌ای از ماهی، میوه و سبزیجات تازه برای مغازه‌دارهای بازار روز می‌رسد و بوی به‌یادماندنی از دریا و محصولات کشاورزی در فضای صبحگاهی می‌پیچد.

جو بازار با خوش‌برخوردی مغازه‌دارانی که با شور و غوغا سعی در جلب اطمینان مشتریان دارند جذاب‌تر به نظر می‌رسد. برخی از آن‌ها با چنان آب‌وتابی از تازگی ماهی و سبزیجات خود تعریف می‌کنند که هیجان خرید را در مشتریان بیدار می‌کنند. در کنار تمام این دادوستدهای روزانه معاشرت با فروشندگان و مردم محلی که با لهجه شیرین گیلکی صحبت می‌کنند لذت بازار گردی را چندین برابر می‌کند.

بعد از مدت کوتاهی که بر روی سنگ‌فرش‌های بازار قدم می‌زنید، به مشام رسیدن بوی خوش محصولات محلی تازه و اجناس رنگارنگ وسوسه خرید را در شما زنده می‌کند. دیر یا زود آستین‌ها را بالا زده و در راسته‌های مختلف با شور و شوق مشغول انتخاب اجناس موردنظرتان می‌شوید.

از لحظه غروب آفتاب به بعد هم بازار کار دست‌فروشان که بر روی چرخک‌هایشان جگر، بلال، لبو و باقلای گرم می‌فروشند، حسابی سکه می‌شود. پس از یک گشت‌وگذار طولانی در بازار به‌ویژه در فصول سرد سال چیزی به‌اندازه خوردن این خوراکی‌های نوستالژیک و گرم به جان آدمی نمی‌چسبد.

اگر ماجرای خریدتان به درازا نکشید که البته بعید می‌دانیم، می‌توانید از سایر مکان‌های دیدنی اطراف بازار رشت مثل مسجد حاجی سمیع، خانه ابریشم، مسجد صفی و مسجد کاسه فروشان هم دیدن کنید.

بیشتر بخوانید: میدان شهرداری رشت 

راهنمای خرید در بازار رشت

ساعت کاری: شروع فعالیت فروشندگان بازار به‌طورمعمول از ساعت 8 صبح شروع و تا حوالی 10 شب ادامه پیدا می‌کند، البته دراین‌بین افرادی هم هستند که تا ساعت 12 شب به کسب‌وکار خود مشغول‌اند. توجه داشته باشید که در روزهای تعطیل شروع کار بازار کمی دیرتر آغاز می‌شود.

محصولات: در این بازار انواع و اقسام مایحتاج روزانه و خوراکی‌های خوشمزه ارگانیک مثل میوه و سبزیجات محلی، انواع رب خانگی، مربا، کلوچه فومن، رشته‌خشکار، ترشیجات، پنیر محلی، زیتون، حتی صنایع‌دستی و لباس وجود دارد.

قیمت و کیفیت: اگرچه محصولات این بازار دست‌چین روز و بسیار تازه هستند اما به‌طورمعمول قیمت منصفانه‌ای دارند.

• اگر در میان گردش خود مسیرتان را گم کردید نگران نباشید چون در هر راستا یک خروجی دارد که به خیابان اصلی منتهی می‌شود.

معماری و بخش‌های مختلف بازار

بازار سنتی رشت که در مرکز و بافت قدیمی شهر قرار دارد، از میدان بزرگ، میدان کوچک، راسته‌ها، چهارسوق‌ها، مسجد و چندین کاروانسرا تشکیل‌شده است. هر کاروانسرا درواقع یک کانون بازرگانی در این بازار شناخته می‌شود که از طریق راسته‌هایی به هم متصل شده‌اند. هر راسته نام و نشان خاصی دارد و شامل مکانی برای فعالیت میوه‌فروشان، ماهی‌فروشان، مسگران، زرگران، چینی‌فروشان و لباس‌فروش‌ها می‌شود.

به دلیل نزدیکی این بازار به دریای خزر، برای تهویه بهتر هوای شرجی و استفاده بهینه از نور خورشید در اندک روزهای آفتابی سال، بازار به‌صورت روباز ساخته‌شده؛ البته راسته زرگران با پوششی حلبی مسقف شده است. بام شیب‌دار مغازه‌ها تا حدودی از ریزش باران بر سر رهگذران جلوگیری می‌کند.

بخش‌های مختلف بازار رشت

پیشنهاد می‌کنیم در میان شلوغی بازار تماشای کاروانسراها و بخش‌های مختلف این مکان را که از دیرباز تاکنون به همین شکل باقی‌مانده‌اند را از یا نبرید.

طاقی بزرگ: این کاروانسرا بیش از صدسال پیش و در ضلع جنوبی طاقی کوچک و راسته دوم زرگرها ساخته‌شده است. در ضلع شرقی و غربی آن به ترتیب راسته پلاستیک فروش‌ها و قیصریه فخر قرار دارد.

طاقی کوچک: این کاروانسرا هم‌زمان با طاقی بزرگ، در ضلع شمالی بازار و در کنار مسجد حاجی مجتهد بنا شده است و از طریق دالان‌های جنوبی و شرقی به طاقی بزرگ، راسته گونی فروشان و کاروانسرای ملک راه دارد.

طاقی سعادت: این کاروانسرا هم در زمان قاجار ساخته شد و به دلیل نقش مهمش در مراودات بازرگانی کشور از مراکز مهم تجاری محسوب می‌شد.

کاروانسرای چینی‌چیان: در نزدیکی چهارسوق و در ضلع شمال غربی بازار کاروانسرایی توسط برادران چینی‌چیان ساخته‌شده که از سمت غربی با سرای سعادت و از سمت شرق با سرای حاجی حسن خان در همسایگی ست.

کاروانسرای محتشم: این کاروانسرا هم نزدیک به صدسال پیش در بازار بنا شده است؛ در ضلع غربی آن سه‌راه عطاران و در ضلع شمال غربی آن کاروانسرای گلشن قرار دارد.

کاروانسرای ملک: قدمت این کاروانسرا هم به زمان قاجار می‌رسد، در گذشته از این مکان برای صادر کردن برنج به روسیه و واردکردن ابریشم به کاشان و یزد استفاده می‌شد.

مسیر دسترسی به بازار رشت

آدرس: استان گیلان، شهر رشت، بلوار مطهری، میدان شهرداری، خیابان امام خمینی، بازار سنتی رشت

بازار رشت با قرار گرفتن در نزدیکی میدان، شهرداری موقعیت مکانی مناسبی دارد. برای رفتن به این بازار بهتر است از خودروی شخصی و یا تاکسی استفاده کنید. به دلیل اینکه کف بازار با سنگ‌فرش پوشیده شده باید اتومبیل خود را در پارکینگ‌های اطراف بازار پارک کنید و بعد وارد شوید.

پارکینگ‌های محدودی در اطراف بازار وجود دارد پس اگر می‌خواهید با مشکل کمبود جای پارک مواجه نشوید بهتر است از تاکسی‌های خطی یا اینترنتی برای رفتن به این مقصد جذاب استفاده کنید.

اقامت در رشت

پیشنهاد می‌کنیم از هر شهری از ایران که به رشت سفر می‌کنید، دیدن سایر جاهای دیدنی رشت را در برنامه خود قرار دهید و با هر سلیقه و بودجه‌ای نگران اقامتگاه خود در این شهر پرهیاهو نباشید. هومسا فهرست بلندبالایی از انواع اقامتگاه از هتل تا خانه‌های بومگردی را برای شما فراهم کرده است. کافی است به وب‌سایت ما سری بزنید تا بتوانید با خیالی آسوده نسبت به اجاره ویلا و سوئیت در رشت اقدام کنید.

سخن آخر

اگر تنها یک بار از این بازار پویا و پرسروصدا گذر کرده باشید با خواندن این مطلب، طنین صدای فروشندگان در گوشتان می‌پیچد و به یاد خوراکی‌های خوشمزه بازار حتماً گرسنه می‌شوید. اگر هم تاکنون به این بازار نرفته‌اید زودتر دست‌به‌کار شوید تا یکی از خاطره‌ساز‌ترین روزهای زندگیتان را خلق کنید.

در انتها پیشنهاد می کنیم مقاله ی سی دشت را مطالعه کنید، سی دشت منطقه ای بهشتی در دامنه ی درفک است.