همه چیز درباره مراسم شب یلدا؛ فراتر از سرخی هندوانه و شیرینی انار

مراسم شب یلدا، از جالب‌ترین مراسم سنتی در فرهنگ اصیل ایرانی است. آشنایی با شب یلدا و فلسفه برگزاری مراسم این شب، به منزله استقبال از فصل نو و پیشواز سپیدی است. از شب‌نشینی و خواندن اشعار حافظ و تفال به آن‌ها تا خوردن انار و هندوانه، همه نشانه‌هایی از تندرستی و شادمانی در زمستان پیش روست. همچنین احترام به آداب و رسومی که طی قرن‌ها، شالوده فرهنگی سرزمین کهن‌مان بر آن‌ها بنا شده است. گرچه یلدا در شهرها و استان‌های مختلف تا حدودی متفاوت است، اما در هر جای ایران که باشید، زمستان را با یلدا آغاز خواهید کرد.

شب یلدا یا شب چله یکی از سنت‌های باستانی ایرانی است که با گذشت هزاران سال از آن، هنوز هم آن را جشن می‌گیرند. یلدا از کجا آمده؟ چه آداب و رسومی دارد؟ چرا این شب را جشن می‌گیریم؟

در این مطلب:

• درباره تاریخچه و فلسفه شب یلدا با شما سخن می‌گوییم.
• از آداب و رسوم شب یلدا و مراسم‌های ویژه در شهرهای مختلف برایتان تعریف خواهیم کرد.

با ما همراه باشید.

شب یلدا؛ طولانی‌ترین شب در انتظار سپیدترین صبح

همه ما ایرانیان با یلدا و مراسم آن آشنا هستیم، اما این مراسم ریشه‌ای کهن دارد و ما نیز در سرزمینی پهناور زندگی می‌کنیم. این موضوع باعث شده تا این رسم دیرینه، در نقاط مختلف به اشکال گوناگون اجرا شود. این تنوع و تفاوت در نحوه اجرا چندان زیاد نیست ولی توانسته یلدا را به کارناوالی از مراسم گوناگون در سراسر ایران تبدیل کند. تا جایی که در شهرهایی با ادیان و مذاهب گوناگون، جشن و برگزاری مراسم و خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های آن تا حدودی با هم متفاوت است.

یلدا به چه معناست و فلسفه آن از کجا آمده؟

یلدا از واژه‌ای سریانی و به ‌معنای تولد و میلاد استخراج شده است اما در ایران، یلدا به معنای خورشید است و برگزاری مراسم‌ ویژه، سابقه چند هزار ساله دارد. بر طبق آیین ایران باستان، این شب را مقدمه‌ای بر تولد میترا؛ الهه مهر و زندگی می‌دانند که بر طبق تقویم میلادی، به تولد پیامبر عیسی پیامبر مسیحیان نیز نسبت داده شده است (۲۵ دسامبر) همان شبی که به‌عنوان بلندترین شب سال در نیمکره شمالی زمین معروف است. در وصف آن شعرها سروده شده و در تشبیهات شعرا و غزلسرایان، به شب هجران و زلف یار تشبیه شده است.

فلسفه شب یلدا در فرهنگ کهن پارسی

از معنای لغوی یلدا که بگذریم، این شب از آن جهت که صبحی روشن و سپید را در پی دارد، از لحاظ فلسفی برای ایرانیان، سخت گرامی و بزرگ است. بر طبق گاه‌شمار ایرانیان، دقیق‌ترین تقویم نجومی جهان، این شب با آغاز انقلاب زمستانی مصادف است. رویدادی که از نظر طبیعی نیز ریشه علمی داشته و تغییرات بسیاری در پی دارد. این نظریه، با خرافاتی که با بلندترین شب سال و رفع آن با شب‌نشینی معنا می‌شد، تفاوتی اساسی و ساختاری دارد. بر این اساس، ایرانیان قدیم که به آیین میترائیسم گرویده و خورشید را مظهر حیات و سرزندگی موجودات می‌دانستند، چنین شبی را با امید طلیعه صبح روشن، گرامی می‌داشتند. این آیین و رسوم مربوط به آن، در قالب مراسم شب یلدا، سینه‌به‌سینه به ما رسیده است.

چرا شب یلدا را جشن می‌گیریم؟

همانطور که اشاره شد باورهای زیادی برای جشن گرفتن شب یلدا وجود دارد. ایرانیان اعتقاد داشتند که تاریکی نماد اهریمن است و برعکس روشنایی نمادی از خیر و برکت است. برای همین این شب را که باعث خروج از تاریکی به روشنایی بود، جشن می‌گرفتند. برخی هم اعتقاد دارند چون یلدا بلندترین شب سال است و از آن به بعد روزها بلندتر می‌شوند و بیشتر می‌توانند کار کنند و خیر و برکت به زندگی شان بیاورند، به همین خاطر این شب را جشن می گرفتند. روزهای بعد از سی ام آذر طولانی‌تر می‌شود که به معنای پیروزی خورشید و روشنایی بر تاریکی است.

بیشتر بخوانید: جنگل‌های پاییزی ایران

مراسم شب یلدا؛ دمی برای دورهمی و شب‌نشینی خانواده‌ها

شب‌نشینی یلدا را می‌توان متن اصلی این برنامه دانست. گردهم‌آیی خانواده و دوستان در این شب، در ایام قدیم بیشتر معمول بود. این رسم، اغلب در خانه بزرگ فامیل برگزار می‌شد. مراسم شب یلدا از غروب آفتاب یا آغاز آخرین شب پاییزی شروع و تا پاسی از نیمه شب یا شروع اولین صبح زمستان ادامه می‌یافت. زمانی که به گفتگو، صرف شام، هم‌نشینی و خواندن اشعار حافط و تفال از معنی و تفسیر آن‌ها می‌گذشت.

این روزها و با تغییر سبک زندگی، شکل اجرای مراسم شب یلدا هم تا حد زیادی تغییر کرده است. اغلب مردم، به خاطر ساعات کاری روز بعد نمی‌توانند در این شب‌نشینی، به مدت طولانی شرکت داشته باشند. عده‌ای هم ترجیح می‌دهند یلدا را در سفر زمستانی گذرانده، با آداب و رسوم یلدا در سایر نقاط ایران آشنا شوند.

سفره‌ای از خوراکی‌های متنوع

در شب یلدا پهن کردن سفره بزرگ که روی آن آجیل و میوه های مختلف وجود دارد، از قدیم در ایران رواج داشته است. هندوانه و انار و پشمک از اصلی ترین خوراکی‌هایی هستند که در این شب روی سفره گذاشته می‌شود. اما هر شهری بر اساس آداب و رسومی که دارد، نحوه چیدمان سفره‌اش متفاوت است. یکی از تنقلات محبوب شب یلدا میوه های خشک شده است. میوه‌های خشکی از قبیل توت خشک، انجیر، برگه هلو و زردآلو از معروف ترین‌ها هستند.

شب یلدا، شاهنامه خوانی و فال حافظ

ایرانیان از دیرباز ملتی اهل هنر و فرهنگ بوده‌اند. شعرای نامدار این خطه، مانند حافظ، سعدی، فردوسی، رودکی و بسیار دیگر، بخشی از حیات فرهنگی ایران زمین را رقم زده‌اند. در مراسم شب یلدا نیز، همواره از این شعرا یاد شده و اشعار و حکایات آن‌ها بخشی از مراسم را تشکیل داده است.

یکی از رسوم ثابت و همیشگی در شب یلدا در چند سده اخیر، خواندن اشعار حافظ شیرازی و گرفتن فال افراد حاضر در جلسه بر اساس آن است. بر این روال، یکی از اهالی مجلس و معمولا بزرگترها، اشعار حافظ را به ‌صورت تصادفی انتخاب کرده و هر یک را، به نیت یکی از حاضرین در مجلس می‌خواند. پیش از آغاز قرائت هر شعر هم، از فرد حاضر می‌خواهد که در دل، نیت کرده و آن را به شعر، منسوب کند.

سپس تفسیر آن توسط خواننده بیان و فرد صاحب فال، معنا و تفسیر شعر را با نیت و اوضاع خود تطبیق می‌دهد. بسیاری از ایرانیان، تاثیر حالات خود را برگرفته از این اشعار و آن را در زندگی و سرنوشت خود موثر می‌دانند.

آجیل و میوه شب یلدا را بخورید تا زمستان را سلامت بمانید!

جشن یلدا را می‌توان بزرگداشت طبیعت دانست. یلدا اشاره‌ای است به سرزندگی طبیعت و گردآوری نمادهای زندگی! فرصتی در این شب فرخنده فراهم آمده، تا خود را برای گذراندن زمستانی طولانی در سلامتی و تندرستی آماده کنیم. برخی از این نمادها را با هم برمی‌شماریم:

هندوانه و انار که از سمبل‌های نمادین یلدا هستند، از اعضای ثابت این شب بوده و بسیار پرطرفدارند. هر دو، از میوه‌های سرشار از ویتامین بوده و عجیب نیست اگر به عنوان نشانه‌های تندرستی بر این سفره جای می‌گیرند. در شهرهای مختلف ایران از چغندر و کدوی پخته تا ازگیل، خرمالو، مرکبات و دیگر میوه‌ها بنا بر رسم رایج در هر شهر، در سفره یلدا جای می‌گیرند.

آجیل هم از تنقلات مورد علاقه ایرانیان است که در مراسم شب یلدا از آن استفاده می‌شود. این نوع آجیل هم، در نقاط مختلف از ترکیب متفاوتی برخوردار است و از خشکبار و پسته تا شیرینی‌هایی نظیر باسلوق و انواع مغزها، متغیر است.

آنچه در این مراسم ثابت است، سمت و سوی گرایش همه عناصر به سلامتی و تندرستی روح و جسم افراد است. از داستان‌گویی و شعرخوانی تا غذاها، میوه و آجیل این مجلس، همه بر اساس پاکی و سلامتی تهیه و تدارک دیده می‌شوند. همان چیزی که در فلسفه و ماهیت این شب نیز، سرشته شده و برای افراد حاضر آداب و رسوم شب یلدا گرامی است.

نمادهای شب یلدا

هندوانه یکی از میوه های محبوب تابستان است که ایرانیان قدیم اعتقاد داشتند خوردن هندوانه در شب یلدا باعث می‌شود در فصل زمستان بیماری‌ها و سرما از شما دور باشد. انار هم یکی از نمادهای یلداست که معنی زایش و شادی می‌دهد. پیشینیان انار را میوه‌ باروری و برکت می‌دانستند. آن‌ها این معنا را از دانه‌های زیاد آن دریافت می‌کردند. همچنین انار به خاطر رنگ قرمزش نماد شادی و خورشید است. حافظ و شاهنامه هم نماد سنت و دیرینگی ایران است که در سفره‌های شب یلدا گذاشته می‌شود.

زرتشتیان و مراسم شب یلدا

ایرانیان پیرو آیین زرتشت، مراسم چله یا همان شب یلدا را با رسوم خاص خود آغاز می‌کنند. در آیین زرتشت، فلسفه هر چیز، بر شادی و نیایش گذاشته شده است. بر این اساس، یلدا  هم با آواز شادمانه دف و خواندن گاهنبار (آواز خاص موبدان زرتشتی) آغاز و به رقص و پایکوبی ادامه می‌یابد. اشاره موبد و مردم حاضر در جشن به سوی آسمان، در حالی که موبد شاخه‌ای سرو در دست، درواقع اشاره به وحدانیت خداست.

آفرین‌نامه نیز، عبارتی مذهبی است که بر زبان‌ها جاری شده و اشاره به یگانگی خداوند دارد. مراسم با اشاراتی به اشورزرتشت، پیامبر فرستاده خدا و شعارهای سه‌گانه و مقدس زرتشتیان، یعنی گفتار نیک، پندار نیک و کردار نیک ادامه می‌یابد. در انتهای این مراسم نیز موبد، ۴ شاخه سرو را به علامت هماهنگی نیکوکاران جهان، به ۴ نقطه از زمین می‌زند.

آداب و رسوم شب یلدا در شهرهای مختلف ایران

همانطور که اشاره شد، این رسم کهن ایرانی در هر شهر و دیار، با اندکی تغییر و تفاوت اجرا می‌شود. بر این اساس، در نوع و نحوه پذیرایی، اجرای مراسم آیینی و چگونگی اجرای برنامه‌های این شب خاص، میان شهرها و روستاهای مختلف تفاوت وجود دارد. یلدا هم مثل سایر آیین های ملی ایران مثل چهارشنبه سوری و جشن نوروز و … یک مراسم کاملا ایرانی است که در هر شهری با رسم و رسوم خاصی اجرا می شود. بعضی بخش‌های این مراسم هم، در همه جا مشترک بوده و اجرا می‌شود. همچنین قدمت این آداب به یک اندازه نیست و طی قرون و دهه‌ها، هر بار رسمی بر این آیین افزوده شده است. برای مثال رسم تفال و قرائت اشعار حافظ در چند سده اخیر به مراسم شب یلدا اضافه شده است.

شب یلدا در تهران قدیم

یکی از سنت‌های قدیمی که در تمام اعیاد تهرانی‌های قدیم وجود داشته است، جمع شدن افراد خانواده در منزل بزرگ خانواده بوده است و همه فرزندان خانواده در منزل مادر و پدرشان جمع می‌شوند.

یکی از خوراکی‌هایی که از قدیم سر سفره تهرانی‌ها وجود داشت، میوه‌های تابستانی مانند هندوانه بوده است که به دلیل این که در گذشته شهر تهران به زمین‌های کشاورزی بوده است، این میوه همیشه سر سفره‌های شب یلدا بوده است. شاهنامه خوانی به عنوان یک سنت قدیمی رواج داشته است و بزرگان خانواده داستان‌هایی از شاهنامه را برای بچه‌ها نقل می‌کنند. پس از آن به سراغ حافط خوانی می‌روند و تفالی به حافظ می‌گیرند.
یکی از خوراکی‌هایی که از قدیم سر سفره تهرانی‌ها وجود داشت، میوه‌های تابستانی مانند هندوانه بوده است که به دلیل این که در گذشته شهر تهران به زمین های کشاورزی بوده است، این میوه همیشه سر سفره‌های شب یلدا بوده است.
قرن‌هاست این سنت‌ها وجود دارند و شامگاه سی آذر را با این آداب و رسوم به بامداد یکم دی متصل می‌کنند. از زمان‌های گذشته هم شب یلدا در تهران بسیار عزیز به شمار می‌رفته و این روز یک روز تعطیل عمومی به حساب می‌آید. از جمله رسم و رسومی که در شب یلدا در تهران رواج داشت، گرد آمدن دور آتش و رقص و پایکوبی در این شب بوده است. سفره‌هایی بسیار پهن و بزرگ در این شب گسترده می‌شد و روس آن آتشدان، عطردان و خوراکی‌های مختلف قرار می‌دادند و این خوراکی‌ها معمولا غیر نوشیدنی بوده است. نان، شیرینی، حلوا و گوشت قربانی از جمله خوراکی‌های پرطرفدار در این شب بوده است.

نماد شب یلدا در تهران

شب یلدا پیش مردم تهران قدیم نمادی از برکت و تندرستی بوده است که همواره شادی و فراوانی به بار می‌آورده است. افرادی که بزرگ‌تر فامیل‌شان فوت شده بود، همسایه‌هایشان را دعوت می‌کردند و بساط سور و سات را در خانه‌هایشان بر پا می‌کردند. از آجیل گرفته تا شیرینی، میوه مخصوصا هندوانه، انار و خربزه فراهم می‌کردند و به خوشگذرانی و شب زنده‌داری می‌پرداختند. در این سفره‌ها هندوانه به دلیل کروی بودن نماد خورشید بود و انار نشانه شادی و زایش که شکستن آن باعث می‌شد شادی به افراد آن خانه منتقل شود. بیشتر میوه‌هایی که در شب یلدا در تهران قدیم وجود داشت، باعث برکت در زندگی مردم می‌شد.
تهرانی‌ها همیشه این موضوع را مد نظر قرار می دادند که خوراکی‌هایی که در این شب سرو می‌شود، باید طبیعت گرم و سرد باشد به همین دلیل در کنار خوراکی‌هایی مثل هندوانه و انار، تنقلاتی مثل توت، کشمش و خرما را می‌خوردند. بزرگان هر خانواده‌ای هم با انتخاب گردو و شکستن آن، آینده را پیش بینی می‌کردند. اگر گردو پوک بود آینده‌ای تیره و تار در انتظارشان بود و اگر گردو پر بود، به آینده‌ای روشن دست پیدا می‌کردند. تهرانی‌ها همیشه این موضوع را مد نظر قرار می‌دادند که خوراکی‌هایی که در این شب سرو می‌شود، باید طبیعت گرم و سرد باشد به همین دلیل در کنار خوراکی‌هایی مثل هندوانه و انار، تنقلاتی مثل توت، کشمش و خرما را می‌خوردند.

از دیگر سرگرمی‌هایی که در این شب انجام می‌شود، قصه‌گویی و داستان سرایی بزرگترهای خانواده برای کوچکترها پای کرسی است. از جمله داستان‌هایی که در شب یلدا در تهران نقل می‌شد، قصه خیر و شر، سنگ صبور، ماه پیشونی و… بود که در کنار شاهنامه خوانی رواج داشت.

بهترین مکان‌های تهران برای شب یلدا

اگر شب یلدا در تهران هستید، می‌توانید به مکان‌های زیبای زیر بروید و شب یلدا را جشن بگیرید.

خانه هنرمندان ایران

یکی از مکان‌هایی که در پارک ایرانشهر است و مراسم شب یلدا و شاهنامه خوانی و حافظ خوانی در آن برگزار می‌شود، خانه هنورمندان است. برای رفتن به خانه هنرمندان باید به خیابان ایرانشهر بروید.

برج میلاد تهران

یکی دیگر از جاهای دیدنی تهران در شب که همیشه برای مراسم شب یلدا برنامه‌های هیجان‌انگیزی دارد، برج میلاد است. خوراکی‌های یلدا و مراسم سنتی‌ای که در این مکان برگزار می‌شود، به زیباتر شدن شب شما کمک می‌کند.

عمارت مسعودیه

یکی از مکان‌های تاریخی تهران که برنامه‌های خوبی برای شب یلدا دارد و باعث می‌شود یلدا را در یک مکان سنتی و قدیمی جشن بگیرید، عمارت مسعودیه است. این بنای تاریخی در میدان بهارستان تهران واقع شده است.

کاخ سعد آباد

کاخ سعدآباد هم از آن مکان های خوب برای تهران گردی است که باعث می‌شود شما را برای ماندن شب یلدا در تهران ترغیب کند. امسال هم از بازه ۲۷ تا ۳۰ آذر مراسم شب یلدا در این مجموعه برگزار می‌شود.

جشن شب یلدا در یزد

جشن شب یلدا در ایران باستان، از آن زمانی که اندیشه مزدا پرستی در اقوام ایرانی پدیدار شد، به‌ وجود آمد. یزدی‌ها اعتقاد داشتند برای این‌ که جادوگران در خانه راه پیدا نکنند، باید در خانه آتش روشن کنند و مدام روشن باشد و از آن جایی که درازترین شب سال، شب یلدا بود. کل شب را دور آتش می‌نشستند و تا صبح شادی می‌کردند و به پرستش اهورا مزدا و دعا خواندن می‌پرداختند. ایرانیان باستان نشستن دور آتش را «آتشان» نام گذاری می‌کردند و خاموش کردن آتش، به عنوان یک گناه بزرگ شناخته می‌شد چون ارواح و جادوگران به آن راه می‌افتند.

مردم یزد در کنار هم به خوردن میوه‌های پاییزی مشغول می‌شدند و از آجیل لرک که بسیار مقدس است و از هفت مغزینه تشکیل شده است، استفاده می‌کردند. خوردن هندوانه در این شب بسیار اهمیت دارد چون اعتقاد داشتند که در زمستان از سرما و بیماری در امان خواهند بود. به و نارنج هم از دیگر مرکباتی بود که در این شب استفاده می‌شد. شب یلدا از جشن‌های باستانی است که همچنان ادامه دارد و بین زرتشتیان و مسلمانان حفظ شده است.
یزدی‌ها اعتقاد داشتند برای این‌ که جادوگران در خانه راه پیدا نکنند، باید در خانه آتش روشن کنند و مدام روشن باشد و از آن جایی که درازترین شب سال، شب یلدا بود، کل شب را دور آتش می‌نشستند و تا صبح شادی می‌کردند و به پرستش اهورا مزدا و دعا خواندن می‌پرداختند.

گیلان

یکی از آداب و رسوم گیلانی‌ها در این شب این است که فال هندانه پوس یا همان پوست هندوانه می‌گیرند. این فال به این شکل است که پوست هندوانه را به چهار قسمت تقسیم می‌کنند و آن‌ها را از پشت سر پرت می‌کنند. اگر دو قاچ هندوانه سبز و دو قاچ دیگر سفید بودند، به معنی این است که یعنی نتیجه فال نه خوب است و نه بد. اگر سه قاچ هندوانه سبز باشد و یک قاچ آن سفید، یعنی فال خوب بوده است و برعکس آن یعنی فال بد بوده است. اگر هر چهار قاچ هم سبز باشد یعنی خیلی خوب بوده است و برعکس آن یعنی خیلی بد بوده است.

قزوین

قزوینی‌ها در شب یلدا سفره خاصی به نام شب چره می‌اندازند. در این سفره عناصر خاصی مثل کله قند، هفت نوع میوه (که متشکل از گلابی، خربزه، سیب، هندوانه هستند.) و از طرف داماد برای عروس فرستاده می‌شود. به این سفره خنچه یا خنچه چله می‌گویند. مادربزرگ‌های قزوینی می‌گویند اگر در شب یلدا باران ببارد یعنی ننه سرما گریه می‌کند. اگر برف ببارد، یعنی پنبه‌های لحافش بیرون ریخته‌اند و اگر تگرگ ببارد، یعنی گردنبند مرواریدش پاره شده است.

تبریز

تبریزی‌ها اعتقاد دارند که خوردن هندوانه باعث می‌شود سرمای زمستان قابل تحمل‌تر شود و اعتقاد دارند که اولین ضربه به هندوانه را باید ریش سفید جمع بزند و با قاچ کردن هندوانه می‌گویند که بلاها را بریدیم.

کهگیلویه و بویراحمد

در کهگیلویه و بویراحمد بزرگان فامیل در یک جا جمع می‌شوند و برای سایر اعضای خانواده داستان‌های افسانه‌ای و طولانی به نام متیل تعریف می‌کنند. این داستان‌ها نسل به نسل از گذشتگان تا به حال نقل می‌شده است. یکی از آیین‌های محبوب در کهگیلویه و بویراحمد این است که برای همسایه های فقیر غذا می‌برند.

فارس

سفره مردم شیراز مثل سفره هفت سین در نوروز رنگین است. مرکبات و هندوانه برای سرد مزاج ها و خرما و رنگینک برای گرم مزاج ها بر سر سفره حاضر است. حافظ خوانی جزو جدا نشدنی مراسم شب یلدا برای شیرازی‌هاست و مشخص است که این رسم خوب از شیراز رواج یافته است. یکی از مراسمی که در شب یلدا و در میان خانم ها انجام می‌شود فال کلوک است. فال کلوک به این شکل است که هر کس نشانه خاصی را در کوزه می اندازد. سپس یک دختر بچه می‌آید و نشانه‌ای را از داخل کوزه خارج می‌کند و فردی به صورت فال، ترانه‌های محلی را می‌خواند. برخی هم برای این فال از دیوان حافظ کمک می‌گیرند.

مراسم کف زدن یکی از آیین‌هایی است که در خراسان جنوبی برگزار می‌شود. بومیان خراسان جنوبی ریشه گیاهی به نام چوبک را در آب خیس می کنند و بعد از این که آن را چند بار جوشاندند، در ظرفی به نام تغار می‌ریزند. سپس با چوب‌های نازک درخت انار به نام دسته گز مایع به دست آمده را آنقدر می‌زنند تا به صورت کف درآید. کفی که آماده می‌شود را در محیطی سرد قرار می‌دهند. کف آماده شده را با شیره شکر مخلوط می‌کنند و پس از تزیین با مغز گردو و پسته، آن را روی سفره شب یلدا می‌گذارند.

کرمان

مردم کرمان شب یلدا را تا صبح بیدار می‌مانند و باور دارند با بیدار ماندن، از قارون افسانه‌ای استقبال می‌کنند. آن‌ها باور دارند قارون افسانه‌ای برای شان هیزم می‌آورد تا برکت و ثروت برایشان به ارمغان بیاورد.

اردبیل

خانواده‌ها در اردبیل دور هم جمع می‌شوند و تا پاسی از شب بیدار می‌مانند و میوه‌هایی مثل هندوانه و انار و پرتقال و تنقلاتی مثل تخمه می‌خورند. ماهی پلو هم از غذاهای معروف این شب است.

کرمانشاه

در کرمانشاه بزرگان داستان‌هایی مثل شیرین و فرهاد، حسین کرد شبستری و رستم و سهراب برای کوچکترها تعریف می‌کنند و زیر کرسی کنار هم شام می‌خورند و سفره‌هایشان را با شیرینی‌های نان پنجره‌ای و کاک تزیین می‌کنند.

چهارمحال و بختیاری

بختیاری‌ها در این شب کدو تنبل‌های بزرگی را آب پز می‌کنند و آن را له می‌کنند و در آش کشک می‌ریزند و شب یلدا آن را می‌خورند. کدو تنبل نماد خورشید در میان قوم بختیاری هاست که تاریکی یلدا را از بین می‌برد.

لرستان

خوردن غذاهایی مثل نون و پنیر و شیره از معروف‌ترین غذاهای لری است. دید و بازدید از اقوام و فال چهل سرو، فال حافظ از رسومات این شب در لرستان است. لرها تنقلاتی مثل گندم، شاهدانه، کنجد و گردو درست می‌کنند. در این شب گندم شیره هم می‌خورند که در واقع گندم را در شیره می خیسانند و به آن زردچوبه و نمک می‌زنند. بعد از این که مخلوط شد، آن را روی ساج برشته می‌کنند و سپس با بادام، گردو، کشمش، سیاه دانه و کنجد تزئین می کنند.

بیشتر مردم فکر می‌کنند تنها برخی شهرهای قدیمی هستند که مراسم شب یلدا دارند ولی شهر تهران از زمان‌های خیلی دور، یکی از قدیمی‌ترین آیین‌های سنتی در شب یلدا را داشته است. در زمان‌های قدیم جشن شب یلدا در تهران با میوه‌های تازه فصل پاییز، میوه‌های خشک تابستان، آجیل مخصوص، شیرینی و هندوانه به صبح می‌رسید.

یلدا در سفر

برخی هموطنان ما، گزینه سفرهای زمستانی را در برنامه زندگی خود قرار می‌دهند. مانند کسانی که مناطق کویری یا گرمسیری را برای سفر انتخاب می‌کنند. بسیار پیش آمده که شب یلدا، بخشی از برنامه سفر افراد باشد. لذت بی‌نظیری که در همنشینی با دوستان و همسفران در این شب به ‌دست می‌آید، با کمتر مورد مشابهی قابل قیاس است!

اگر مسافر یکی از کویرهای ایران هستید، حتی می‌توانید از آسمان زیبای شب یلدا نیز، بهره‌مند شوید. لذت شب‌نشینی در کنار آتش در جمع دوستان و گوش دادن به اشعار بی‌نظیر حافظ، چیزی نیست که بتوان از آن به‌ آسانی چشم‌پوشی کرد. تجربه شب یلدا در یزد و اصفهان حال و هوایی متفاوت می‌تواند داشته باشد که تا سالیان سال لحظه به لحظه آن را به خاطر بیاورید.

اگر نگران اقامت خود در این شب‌ها و در حین سفر هستید، هومسا می‌تواند شرایط خوبی را برای مدت اقامت چند روزه شما فراهم کند. با رزرو آنلاین اقامتگاه‌های بوم‌گردی در سراسر ایران سفر را بدون دغدغه خواهید گذراند. ضمن این‌ که فرصت بیشتری برای آشنایی با فرهنگ بومی منطقه‌ای را خواهید یافت.

همچنین امکان مشاهده محل مورد نظر و دلخواه شما، پیش از رزرو، به ‌صورت کاملا آنلاین فراهم است. شما می‌توانید ضمن ارتباط اینترنتی از محل بازدید و مورد دلخواه خود را انتخاب نمایید. از ویلاهای لوکس و سوییت‌های مدرن تا اقامتگاه‌های بوم‌گردی، نمونه‌های بسیار خوبی برای هر نوع سلیقه جهت اقامت گردشگران فراهم شده است. در پایان یادآور می‌شود مراسم شب یلدا در همه ایران بسیار گرانقدر و والاست. گرچه شکل اجرای آن در نقاط مختلف تا حدودی با هم فرق دارد.