خانه لاری ها در یزد | شاهکار معماری ایرانی

وقتی از کسی که در یزد زندگی می‌کند یا کسی که چندین بار به یزد رفته است در مورد جاهای دیدنی آن سوال کنید، بعد از میدان امیرچخماق، خانه لاری ها را معرفی می‌کند. خانه لاری ها یکی از آثار تاریخی و باستانی شهر یزد است که به دوره قاجار برمی‌گردد و در محله فهادان واقع شده است. خانه لاری ها بر اساس سبک خانه‌های اعیانی آن زمان ساخته شده است و ارزش بالایی از نظر معماری و تاریخی دارد.

از این خانه هم در تابستان و هم در زمستان استفاده می‌شده است و ساخت آن به شکل حیاط مرکزی و قسمت های شمالی خانه برای فصل زمستان مناسب بودند و قسمت جنوبی که شامل بادگیر و تالار بوده است، در فصل تابستان مورد استفاده قرار می‌گرفت. ضلع غربی خانه هم به عنوان بهارخواب مورد استفاده قرار می‌گرفت و ضلع شرقی خانه که مطبخ، اتاق آینه و سرداب داشت، مناسب فصل پاییز بود. این خانه به عنوان موزه اسناد و مدارک شناخته می شود.

خانه لاری ها بر اساس سبک خانه های اعیانی آن زمان ساخته شده است و ارزش بالایی از نظر معماری و تاریخی دارد.

زیبایی معماری در خانه لاری های یزد

خانه لاری ها به خاطر زیبایی‌های بادگیرش معروف است و مانند خانه‌های دیگری که در یزد هستند، حیاطی سرسبز و پر درخت دارد. همان طور که گفتیم خانه لاری ها یزد یکی از خانه‌های اعیانی بوده است که بعد از مدتی تبدیل به خانقاه شد. این خانه فراز و نشیب‌های زیادی داشته است. این خانه زیبا موزه اسناد در شهر بادگیر‌ها هم هست. قدم گذاشتن در این خانه می تواند شما را با ویژگی معماری یزدی آشنا کند.

در این خانه می‌توانید ویژگی‌هایی مثل حفظ حریم خانه از نگاه نامحرم، همبستگی فضاهای مختلف، احترام به حریم خصوصی، چیدمان اصولی فضاها در کنار هم و… را ببینید که همه این ها نشان دهنده معماری یزدی است. این خانه یکی از نمونه‌های زیبا و عالی از خانه‌های اعیانی در قرن سیزدهم است و در واقع وقتی آن را می‌بینید، در حال دیدن تاریخ هستید.

خانه لاری ها به خاطر زیبایی های بادگیرش معروف است و مانند خانه های دیگری که در یزد هستند، حیاطی سرسبز و پر درخت دارد.

تاریخچه خانه لاری ها در یزد

لاری ها در واقع مهاجرانی بودند که حدود 280 سال پیش از شهر لار فارس حرکت کردند و برای تجارت به شهر بادگیرهای یزد آمدند و در آن جا ساکن شدند. 150 سال پیش یکی از قوم لاری ها که حاج محمد ابراهیم لاری نام داشت، خانه‌ای بنا کرد که خیلی زود به یکی از زیباترین خانه‌های شهر یزد و حتی ایران تبدیل شد. این خانه تا زمان دوره رضا شاه قابل سکونت بود و لاری ها در آن ساکن بودند اما بعد از آن به دلیل انحصار وراثت، متروکه شد.

نزدیک به 50 سال این خانه متروک بود و فراز و نشیب های زیادی را تجربه کرد. در برهه ای از زمان این خانه، خانقاه دراویش نعمت اللهی شد. در سال 1363 بود که سازمان میراث فرهنگی تملک آن را در دست گرفت و خانه لاری ها را به محل سازمان میراث فرهنگی تبدیل کرد. در نهایت در سال 1385 این خانه زیبا به ثبت ملی رسید و به عنوان یکی از زیباترین جاهای دیدنی یزد شناخته می‌شود.

لاری ها در واقع مهاجرانی بودند که حدود 280 سال پیش از شهر لار فارس حرکت کردند و برای تجارت به شهر بادگیرهای یزد آمدند و در آن جا ساکن شدند.

قسمت های مختلف خانه لاری ها در شهر یزد

خانه لاری های یزد که یکی از آثار تاریخی و باستانی یزد به شمار می‌رود، 1700 متر مساحت دارد و 1200 متر زیر بنا دارد و چیزی که آن را خاص کرده است، معماری این خانه تاریخی است. این خانه زیبا، سه حیاط دارد و در هر حیاط آن قسمت‌هایی وجود دارد که  دیدن هر کدام از آن ها نشان دهنده بافت خاصی از یزد است.

حیاط اول خانه لاری ها

برای این که به حیاط برسید، باید از در دوم خانه لاری ها وارد شوید و در اصلی عمارت شما را به حیاط اصلی نمی‌رساند. خانه لاریها مثل هر خانه کویری یک اندرونی و یک بیرونی دارد و حیاط در مرکز واقع شده است. حوض زیبایی که در وسط حیاط واقع شده است، یک تخت بزرگ دارد که می‌توانید هنگام غروب آن جا بنشینید و لذت ببرید. این حیاط یک ایوان بزرگ دارد که به بادگیر بلند خانه لاری ها معروف است. اتاق هایی در این عمارت وجود‌ دارد که برای 4 فصل مناسب اند و فضاهای مناسبی را برای اهالی خانه به وجود آورده اند. در این حیلاط می‌توانید قسمت شرقی و غربی حیاط را هم ببینید که قسمت شرقی اتاق آینه، مطبخ و سرداب است. قسمت غربی هم بهارخواب است.

برای رفتن به داخل اتاق‌ها، باید سه پله بالا برویم و در اتاق‌های مختلف عمارت، قدم برداریم. هر کدام از اتاق‌های این عمارت، کارکرد خاصی دارند و به خاطر تزیینات ساختمانی مثل گچ‌بری‌ها، نقاشی‌ها و شیشه‌های رنگی معروف شده است. سرداب زیر ایوان اصلی قرار گرفته است که برای رسیدن به آن باید ۳۸ پله پایین برویم.

حیاط میانی خانه لاری ها

حیاط میانی شبیه به حیاط اصلی ساخته شده است. البته این حیاط کوچکتر از حیاط اصلی است و به خاطر داشتن سه دری، پنج دری و هفت دری هایی که دارد، معروف است. در شمال غربی این حیاط یک هفت دری قرار دارد که مقابل آن دیواری تراش خورده وجود دارد. در بخش شمالی یک پنج دری و در بخش شرقی هم یک سه دری قرار گرفته است. ساختار حیاط میانی باعث شده تا از بیرون که به این مجموعه نگاه می‌کنید، طاق نماهای زیبایی را ببینید.

حیاط سوم خانه لاریها یک حیاط کوچک است که تنها یک اتاق دارد ولی معماری جالبی دارد که فضایی دنج را به وجود آورده است. این قسمت خانه برای زمانی بوده است که اهل خانه می خواستند در یک جای دنج و آرام بمانند.

حیاط سوم خانه لاریها

حیاط سوم یک حیاط کوچک است که تنها یک اتاق دارد ولی معماری جالبی دارد که فضایی دنج را به وجود آورده است. این قسمت خانه برای زمانی بوده است که اهل خانه می‌خواستند در یک جای دنج و آرام بمانند. حیاط سوم یک طبقه بلندتر از حیاط میانی است و نورش از نورگیر وسط سقف که در وسط حیاط قرار دارد، تامین می‌شود.

اگر به خانه لاری ها رفتید، در واقع با یک تیر دو نشان زده اید. معماری زیبا و بی‌نظیر این خانه از یک طرف و موزه اسناد یزد از طرف دیگر این خانه را به یکی از پر بازدید‌ترین مکان های دیدنی یزد تبدیل کرده است.

آدرس خانه لاری ها

این خانه زیبا در خیابان امام خمینی، محله فهادان و در مجاور عمارت کلاه فرنگی قرار گرفته است. برای بازدید از این خانه تاریخی باید از ساعت ۸ صبح تا ۱۹ و ۳۰ دقیقه می‌توانید به این خانه بروید.

حرف آخر

بعد از گشت و گذار در خانه لاری ها باید به دنبال اقامتگاه بگردید. یکی از بهترین گزینه های اجاره اقامتگاه بوم گردی در یزد یا اجاره سوئیت در یزد است اما در صورتی که می‌خواهید ویلا اجاره کنید، می توانید به صورت آنلاین ویلا و اقامتگاه اجاره کنید. هومسا یک سامانه رزرو آنلاین ویلا و اقامتگاه است که به شما کمک می‌کند تا از راهی ایمن بتوانید ویلا یا اقامتگاه اجاره کنید. لینک زیر به شما کمک می کند تا لیست اقامتگاه های یزد را ببینید.