جاهای دیدنی تفت بر روی نقشه

شهر تفت یکی از شهرهای استان یزد است که به دلیل قرارگیری در دامنه شیرکوه، آب‌و‌هوای ییلاقی و خنکی دارد. بارش‌های نسبتا خوب و ارتفاع مناسب، شرایط مساعدی را برای کشاورزی و باغداری این شهر به وجود آورده است. گندم، جو، بنشن، تره‌بار، انار، هلو، زرآلو، گوجه و گردو جزو معروف‌ترین محصولات تفت هستند. مخصوصا انارهای این منطقه که به دلیل کیفیت بسیار خوب خود، معمولا در دسته میوه‌های صادراتی قرار می‌گیرند. بسیاری از کسانی که برای سفر استان یزد را انتخاب می‌کنند حتما از جاهای دیدنی تفت به عنوان یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی اطراف یزد بازدید می‌کنند.

1. مسجد شاه ولی تفت

در میدان مرکزی شهر تفت با یک در چوبی با کنده‌کاری بسیار ظریف و هنرمندانه مواجه می‌شوید که به روی مسجد شاه ولی یا مسجد امام باز می‌شود. این مسجد بخشی از مجموعه تاریخی “شاه نعمت الله ولی” را تشکیل داده و شامل یک تابستان خانه با ایوان و گنبد، گرمخانه و محل گفتن اذان است.

مسجد شاه ولی که به مسجد جامع تفت معروف است، از خشت و آجر ساخته شده است. این بنا کاشی‌های قدیمی و زیبایی دارد که معمولا از آن‌ها در ساخت گنبدهای تاریخی استفاده می‌شود. برای مثال در مسجد شیخ لطف الله اصفهان و گنبد کبود تبریز از این نوع کاشی استفاده شده است.

تزئینات مسجد شاه ولی شامل یک کتبیه معرق به خط زیبای نسخ، گچبری ظریف، محراب و نورگیر بالای آن و همچنین سنگ مرمر محراب بوده که زیباترین تزئیناتی هستند که می‌توانید در یک مسجد ببینید. تاریخ ساخت مسجد شاه ولی به قرن هشت قمری بر می‌گردد و در سال 1346 نام این اثر ارزشمند در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

حسینیه، بازار، بقعه شیخ خلیل ثانی، مدرسه، زورخانه، میدان، آب انبار و نخل از دیگر بخش‌های مجموعه شاه ولی شهرستان تفت هستند که در مرکز این شهر قرار گرفته‌اند و جزو مهم‌ترین جاهای دیدنی تفت محسوب می‌شوند.

حسینیه شاه ولی در قسمت جنوبی میدان شاه ولی تفت قرار گرفته است. قدمت این بنای تاریخی به قرون نهم و دهم هجری برمی گردد و بر اساس تخمین باستان شناسان مربوط به دوره صفوی است. نخل و مراسم نخل برداری هر ساله در حسینیه شاه ولی تفت یزد برگزار می‌شود. در این مراسم مردم به عزاداری، سینه‌زنی و زنجیرزنی می پردازند و از نقاط مختلف کشور برای دیدن این مراسم می‌آیند.

بقعه شاه نعمت الله ولی در حقیقت یک خانقاه به شکل مربع است که به آرامگاه بی بی متصل بوده است. در این عمارت یک اتاقک بلند وجود دارد که بسیار زیباست. در وسط بقعه هم آشپزخانه، حمام و… قرار دارد.

آب انبار تاریخی شاه ولی در ضلع جنوب شرقی حسینیه قرار دارد و در کنار آن می‌‍‌‌‌توانید تكیه حوض بلبل تفت را ببینید. یکی دیگر از جاهای دیدنی تفت، بازار آن است که یک بازار خشتی و با نمای آجری است.

آدرس مسجد شاه ولی تفت: استان یزد، تفت، امام خمینی، 22 بهمن، بین خیابان 12 بهمن و فقیهی

2. مسجد جامع بیداخوید

در روستای بیداخوید مسجدی تاریخی وجود دارد که زمان ساخت آن به قرن هشتم هجری بر می‌گردد. بررسی‌های صورت گرفته خبر از ساخت مسجد بر روی یک چهارطاقی قبل از دوره اسلامی می‌دهد. اما پلان و تزئینات خود مسجد نمایشگر ویژگی‌های معماری دوره اسلامی حکومت آل مظفر است. این مسجد تاریخی که نام آن در فهرست اثار ملی به ثبت رسیده، یکی از جاهای دیدنی تفت است که بازدید از آن خالی از لطف نخواهد بود.

آدرس مسجد جامع بیداخوید: تفت، ۷۲ کیلومتری جنوب غربی شهرستان تفت، روستای بیداخوید

3. حمام دربند میرزا

حمام دربند میرزا که در محله‌ای به همین نام قرار دارد، درست مانند سایر حمام‌های قدیمی از بخش‌های مختلفی مثل سربینه، گرمخانه، خزینه، حوض و… است. حمام دربند میرزا از دو حمام کوچک و بزرگ تشکیل شده که ورودی حمام کوچکتر روی پشت بام قرار گرفته است. یکی از حمام‌ها که دارای پلان مربع شکل است جهت جلوگیری از اتلاف گرما و انرژی و دسترسی راحت‌تر به آب چند متر پایین تر از سطح کوچه است و برای ورود به آن باید چند پله پایین بروید. حمام بزرگ دو سربینه تابستانی و زمستانی دارد که از طریق یک راهرو به هم راه دارند و هر کدام در فصل مخصوص به خود استفاده می‌شود.

در گرمخانه که به شکل هشت ضلعی ساخته شده خزینه، اتاق دوش، حوض و غرفه‌هایی برای شستشو تعبیه شده است. نکته جالب در مورد این حمام این است که سقف غرفه‌ها و سردر ورودی و خروجی سربینه دارای تزئینات گچبری بسیار زیبایی است. در حال حاضر حمام بیشتر به منظور فروش صنایع‌دستی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آدرس حمام دربند میرزا: استان یزد، تفت، خیابان امام، جنب شهرداری تفت، کوچه دربند میرزا

4. چشمه تامهر

شاید کمی عجیب به نظر برسد که در یکی از شهرستان‌های استان یزد، چشمه آبی وجود دارد که حجم آب آن به قدری زیاد است که در فصل بهار و تابستان تمامی باغ‌ها و مزارع روستای اسلامیه را آبیاری می‌کند. این چشمه که محوطه اطراف آن به یکی از مقاصد گردشگری و جاهای دیدنی تفت تبدیل شده در 6 کیلومتری غرب این شهرستان واقع شده است. اگر تفت را به عنوان مقصد سفر خود انتخاب کردید، حتما سری به چشمه تامهر بزنید.

آدرس چشمه تامهر: تفت، جاده یزد _ سورمق، روبروی روستای اسلامیه، چشمه تامهر تفت

5. روستای شواز

یکی دیگر از جاهای دیدنی تفت، روستای تاریخی شواز است. این روستا در منطقه ای به نام پشتکوه قرار گرفته و فاصله آن تا تفت 68 کیلومتر و تا یزد 95 کیلومتر است. وجه تمایز این روستا با روستاهای دیگر این است که هرساله در روستای شواز جشنواره‌های متفاوتی برگزار می‌شود. در این جشنواره عموما به اجرای موسیقی، معرفی صنایع دستی، لباس‌های محلی و غذاهای خوشمزه و خاص زنان روستا می‌پردازند. علاوه بر این جشنواره شب باد تا شواز، شبیه‌خوانی، چاووشی خوانی، شب شعر، رصد ستارگان و… برگزار می‌شود.

نکته دوم قابل توجه در مورد این روستا قدمت آن است. سنگ نگاره‌های چندین هزار ساله اسبقته، قلعه شواز، قبرستان تاریخی شواز و تعدادی روستای دوره ساسانی از آثار تاریخی این منطقه هستند.

متاسفانه این روستا اقامتگاهی برای اجاره ندارد. اما می توانید از اقامتگاه‌های بوم‌گردی و بسیار زیبای شهر تفت استفاده کنید. برای اجاره اقامتگاه بوم‌گردی در تفت می‌توانید به سایت هومسا مراجعه کنید.

آدرس روستای شواز تفت: استان یزد، ۶۸ کیلومتری تفت

6. آبشار و دره درگاهان

یکی از منحصربه‌فرد‌ترین جاهای دیدنی تفت آبشار درگاهان است که به نام آبشار دره گاهان هم شناخته می‌شود. در نگاه اول شاید باور نکنید چنین آبشاری در یکی از شهرهای کویری ایران وجود دارد. یک آبشار 20 متری که از شیرکوه سرچشمه می‌گیرد. محیط اطراف آبشار برای صخره نوردی و پیک نیک بسیار مناسب است. چون اطراف آبشار هوا کاملا خنک است و پوشش گیاهی مناسبی هم دارد. همین موضوع آبشار درگاهان را به یکی از جاذبه‌های گردشگری تفت تبدیل کرده است. بهترین زمان برای رفتن به آبشار درگاهان اوایل بهار تا اواخر تابستان است.

آدرس آبشار درگاهان تفت: شهرستان تفت، جاده ده بالا، طزرجان

7. موزه مردم‌شناسی تفت

یکی از جاهایی که در سفر به تفت پیشنهاد می‌کنیم ببینید، موزه مردم‌شناسی آن است. این موزه که در بقعه تاریخی شاه خلیل ثانی برپا شده، اشیایی مانند وسایل زندگی روزانه و معیشت، ابزار و لوازم روشنایی، نسخه‌های خطی و لوازمی برای مشاغل مختلفی مانند چیلانگری، نوغان داری، تارسازی و غیره در آن به نمایش در آمده‌اند. برای بازدید از این موزه می‌توانید از ساعت 9 صبح الی 7 شب مراجعه کنید.

آدرس موزه مردم شناسی تفت: میدان امام خمینی، بقعه شیخ خلیل ثانی

8. باغ صدری

باغ صدری یکی از زیباترین جاهای دیدنی تفت است. تاریخ ساخت این باغ و عمارت داخلی آن به زمان زندیه برمی‌گردد و حدود 400 سال قدمت دارد. صدرالعلما از حاکمان دوره زندیه این باغ را به تقلید از باغ‌های ایرانی ساخت. به همین دلیل باغ صدری شناخته می‌شود. اما این مجموعه زیبا در میان مردم به نام باغ نمیر هم شناخته می‌شود. فردی زرتشتی و بسیار خیرخواه و صاحب دوم این باغ و عمارت که در میان مردم از محبوبیت خاصی برخوردار بود.

از ویژگی‌های خاص این مجموعه می‌توان به دو بخش تابستان‌نشین و زمستان‌نشین، بلندترترین بادگیر شهر تفت که درست در بالای عمارت صدری خودنمایی می‌کند، استخر یا حوض وسط حیاط با 95 فواره ظریف و زیبا، پنجره‌های ارسی و آسیاب آبی اشاره کرد. ناگفته نماند باغ صدری در طول سال میزبان جشنواره‌های مختلفی است خصوصا جشن باستانی نوروز.

آدرس باغ صدری: تفت، خیابان امام خمینی (ره)، محله گلابدان، باغ صدری

9. آسیاب آبی تفت

در سال‌های دور تعدادی زیادی آسیاب آبی بر روی قنات های 6 گانه استان یزد وجود داشت. اما امروزه آسیاب آبی تفت یا گرمسیر تفت، تنها آسیابی آبی است که همچنان در شهر تفت به فعالیت خود ادامه می دهد. قدمت این آسیاب آبی حدود 400 سال است و توسط آسیابان پیر آن اداره می شود. آبی که چرخ این آسیاب را می‌چرخاند از صادق آباد تفت تامین می‌شود و بعد از گذشتن از روستای اسلامیه و تفت به اهرستان یزد می‌رسد.

شاید جالب باشد که بدانید شهر تفت با داشتن 18 آسیاب آبی به شهر آسیاب‌های آبی معروف بوده و بخش اعظم آرد مورد نیاز منطقه و حتی کشور از این شهر تامین می‌شده است.

آدرس آسیاب آبی تفت: تفت، طریق الرضا، ناصر خسرو، کوچه محمد ملا صادق، کوچه نفیسی

 10. آتشکده چم

یکی دیگر از جاهای دیدنی تفت آتشکده چم است. این آتشکده در روستایی در نزدیکی‌های شهر تفت به نام چم واقع شده است. روستای چم را “پایتخت زرتشت نشینان” می دانند. هر ساله در شامگاه دهم بهمن مراسم جشن سده در این روستا و در آتشکده چم برگزار می‌شود و زرتشتیان از سراسر یزد و حتی سایر استان‌ها در این روستا دور هم جمع می‌شوند و به جشن و پای کوبی می‌پردازند.

آتشکده چم در 22 آبان سال 1386 با شماره ثبت 19988 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. در سفر به تفت و بازدید از آتشکده چم فراموش نکنید سری هم به سرو کهنسال آن بزنید. این سرو 18 متری قدمتی برابر با 3 هزار سال دارد و نام آن در فهرست میراث طبیعی به ثبت رسیده است.

آدرس روستا و آتشکده چم: شهرستان تفت، دهستان پیشکوه، روستای چم تفت

11. عقاب کوه تفت

در 1.5 کیلومتری شرق روستای اسلامیه (فراشاه) تفت کوهی به نام عقاب کوه قرار گرفته است. این کوه به دلیل شباهت زیادی که به یک عقاب دارد به این نام شهرت یافته است. وزش باد و فرسایش سنگ‌ها چنین شکل و شمایلی به این کوه بخشیده است. تک بودن این کوه و نبود هیچ کوه دیگری در اطراف آن به زیبایی عقاب کوه افزوده است. این کوه حدود 2 هزار متر از سطح دریا بالاتر است و به دلیل جنس آهکی که دارد هیچ گونه گیاهی در سطح آن رشد نمی‌کند.

آدرس عقاب کوه تفت: 10 کیلومتری تفت، نزدیک روستای اسلامیه

12. پیست اسکی سخوید

یکی از عجیب‌ترین جاهای دیدنی تفت، پیست اسکی سخوید است که در روستای سخود و در دامنه شیرکوه قرار گرفته است. کسانی که در فصل زمستان راهی یزد می‌شوند حتما سری هم به پیست اسکی سخوید می‌زنند. برف بازی در هوای سرد شیرکوه و پیست سخوید آن‌ هم در قلب کویر، تجربه‌ای فراموش نشدنی است. در کنار تفریح در پیست اسکی می‌توانید از خود روستا و آثار تاریخی آن دیدن کنید. دخمه و آتشکده این روستا نشان می‌دهد که ساکنان اولیه آن زرتشتی بوده‌اند. البته انتظار لوازم اسکی و یا امکان اجاره آن را نداشته باشید. بیشتر کسانی که برای تفریح به این منطقه می‌آیند بیشتر به دنبال برف‌بازی و تیوب‌سواری هستند.

آدرس پیست اسکی سخوید: شهرستان تفت،جاده کهدوییه،جاده علی آباد

سوغات و صنایع‌دستی تفت

اگر به تفت سفر کردید فراموش نکنید در کنار بازدید از جاهای دیدنی این شهر حتما از سوغات و صنایع دستی آن هم خرید کنید. یکی از مهم‌ترین سوغات این شهر، انار شیرین و باکیفیت آن است که بخش زیادی از آن صادر می شود، اما فراموش نکنید دست‌بافته این شهر مانند انوع گیوه و قالی هم گزینه‌های خوبی برای خرید هستند.

در سفر به تفت کجا اقامت کنیم؟

در سفر به استان یزد، نگران محل اقامت خود نباشید. شهرهایی مانند یزد، مهریز، تفت و… پر از اقامتگاه‌های بوم‌گردی جذابی هستند که می‌توانید روی آن‌ها حساب کنید. برای اجاره ویلا و سوئیت در تفت به سایت هومسا مراجعه کنید و یکی از زیباترین اقامتگاه‌های بومی را با قیمت مناسب رزرو کنید. علاوه بر این در این سایت امکان اجاره ویلا و سوئیت در شهرهای مختلف ایران را هم خواهید داشت.

سوالات متدوال

بهترین جاهای دیدنی تفت کدامند؟

مسجد شاه ولی تفت، مسجد جامع بیداخوید، حمام دربند میرزا، چشمه تامهر، روستای شواز، آبشار و دره درگاهان، موزه مردم‌شناسی تفت، باغ صدری، آسیاب آبی تفت و…

کلام آخر

در این مطلب کوتاه سعی کردیم مختصری درباره شهر زیبای تفت توضیحاتی ارائه کنیم و درباره جاهای دیدنی آن گفتیم. اگر تفت را برای سفر خود انتخاب کنید، حتما بازدید از این جاهای دیدنی را در لیست برنامه‌های خود قرار دهید.