راهنمای سفر به ماسال؛ بهشت سبز ایران

قطعاً شما هم دوست دارید یک بهشت زمینی را تجربه کنید. دوست دارید فارغ از هیاهوی شهرهای شلوغ بنشینید و چای زعفران دم کرده روی آتش را، نوش جان کنید؛ مطمئنم بدتان نمی‌آید روی صندلی یک کلبه چوبی کوهپایه‌ای لم بدهید و خود را پتو پیچ کنید و از هوای مطبوع طبیعت حظ ببرید. چه تصویر لذت بخشی، اما این فقط یک تصویر رویایی نیست، بلکه واقعیتی است که در بهشت ایران ممکن می‌شود. ما امروز شما را برای سفر به یکی از طراوت ‌انگیزترین جاهای دیدنی شمال ایران آماده می‌کنیم؛ بهشتی که ماسال خوانده می‌شود، شهری کوچک در استان گیلان! این بهشت ایرانی در پناه کوه‌های تالش قرار گرفته و بازدید از آن لطفی است که هر گردشگری می‌تواند به خود کند. دیدن این شهر روحتان را غرق در لذت خواهد کرد؛ در ماسال علاوه بر اینکه شهری سرسبز و زیبا را مشاهده می‌کنید، مناطق روستایی و ییلاقی را در کنار تعدادی زیادی آبشار، چشمه و رودخانه را نیز نظاره می‌کنید. در این بلاگ هومسا با ما همراه باشید تا در راهنمای سفر به ماسال، جاذبه‌های طبیعی این بهشت سبز ایران را به شما معرفی کنیم.

تاریخچه و مردم‌شناسی ماسال قبل از سفر به ماسال

ماسال شهر بسیار کوچکی است، اما تاریخچه‌ای کهن دارد و خرابه‌هاي شهرگاه و خون و نوآشه در نواحي ييلاقي و گورستان‌هاي قديمي این شهرستان به عنوان مکان تاریخی شناخته شده، گواه این ادعاست. به طور دقیق وجه تسميه ماسال مشخص نیست. اما بنابر اعتقاد برخی ماسال از ترکيب «مازال» يا «مس ال» نام‌گذاری شده که به معناي کوهواره، کوه مانند و منسوب به کوه است. شهرستان ماسال در گذشته یکی از بخش‌های شهرستان تالش بوده است اما از سال ۱۳۷۶ به‌ عنوان یک شهرستان مستقل شناخته می‌شود. برای آشنایی بیشتر با تالش مقاله شهر تالش کجاست را از بلاگ هومسا مطالعه کنید. اما هم اکنون شهرستان ماسال داراي دو بخش ماسال و شاندرمن است. بر اساس آخرین سرشماری کشوری، جمعیت شهر ماسال حدود ۱۵۰۰۰ نفر است و زبان اصلی مردم ماسال، تالشی است. گویش تالشی را می‌توان یکی از گویش‌های اصیل ایرانی دانست که به گروه شمال غربی زبان‌های ایرانی تعلق دارد و برخی معقدند این زبان جزء زبان پهلوی اشکانی است. ماسالی‌ها، همانند دیگر مردم شمالی به برنج کاری و دامداری مشغولند و مثل سایر مردم منطقه گیلان خون‌گرم و خوش مشرب در معاشرت با شما برخورد خواهند کرد.

موقعیت جغرافیایی و آب و هوای ماسال

ماسال شهرستان چندان بزرگی نیست؛ مساحت کل آن حدود ۶۲۲ کیلومتر مربع است. این ییلاق در ارتفاع ۸۴ متری از سطح دریا قرار گرفته و پس از رودبار دومین شهرستان مرتفع استان گیلان محسوب می‌شود. ماسال از شمال به رضوانشهر، از غرب و جنوب غربی به خلخال، از شرق به فومن و صومعه‌سرا ختم می‌شود. در عین حال این شهر با مرکز استان گیلان یعنی شهرستان رشت ۴۵ کیلومتر، با شهرستان تالش ۶۰ کیلومتر و با شهرستان صومعه‌سرا ۲۴ کیلومتر فاصله دارد. شهر ماسال در کنار رودخانه خالکایی قرار دارد؛ جالب است بدانید این رودخانه از قله مرتفع شاه معلم سرچشمه می‌گیرد و پس از طی ۴۰ کیلومتر از داخل شهر ماسال عبور می‌کند. شهر بازارجمعه نیز در کنار دیگر رودخانه معروف این منطقه یعنی رودخانه مرغک شاندرمن قرار گرفته که از داخل شهر بازارجمعه عبور می‌کند. شهرستان ماسال به دلیل اینکه در محدوده کوهپایه‌ای و جنگلی واقع شده، در ناحیه‌ی جلگه‌ای آب‌وهوایی مرطوب و در ناحیه کوهستانی آب‌وهوایی نیمه مرطوب دارد. با این حال همیشه برای سفر به این منطقه باید از قبل وضعیت بارندگی و آب‌و‌هوا را چک کنید. این شهرستان به دلیل اینکه در منطقه کوهستانی قرار دارد آب‌وهوای آن سردتر از سایر مناطق شمالی کشور است؛ به‌ طوری که در تابستان حداکثر دمای ماسال به ۲۸ درجه می‌رسد و نزدیک به ۸۰ درصد رطوبت دارد. پس بنابراین اگر خیلی تحمل هوای شرجی را ندارید، سفر به ییلاق‌های ماسال در تابستان را فراموش نکنید البته حس حال و هوای بهار در اواخر خرداد هم خالی از لطف نخواهد بود. پاییز اما حال و هوای ماسال متفاوت است؛ اوایل این فصل هوا متعادل است، اما با رسیدن زمستان تجربه سردی هوا آزاردهنده می‌شود. بنابراین اگر قصد سفر به ماسال را دارید سعی کنید اواخر بهار، تابستان یا اوایل پاییز را انتخاب کنید تا لذت بیشتری از این بهشت ایران ببرید.

ماسال کجاست؟ لوکیشن ماسال در گوگل‌مپ

مسیر دسترسی به ماسال

شهرستان ماسال از تهران ۳۷۰ کیلومتر فاصله دارد و در صورتیکه از ترافیک در امان باشید، با ۵ ساعت رانندگی به منطقه می‌رسید. همچنین شما می‌توانید برای رفتن به ماسال یک سفر هوایی به رشت داشته باشید و از آنجا به مقصد ماسال یک تاکسی بگیرید. به طور کلی برای رسیدن به ماسال باید خودتان را به رشت برسانید و در مسیر صومعه‌سرا ۵۵ کیلومتر برانید تا به بهشت سبز ایران برسید.

اعتقادات و آداب و رسوم

عمده آداب و رسوم مردم ماسال مشابه آدام و رسوم عموم گیلانی‌هاست و به ویژه آداب و رسومی که در منطقه تالش جاری بوده است. به‌ عنوان مثال یکی از آداب و رسوم آن‌ها، استقبال ویژه از ماه رمضان است. ماسالی‌ها همچون سایر مردم گیلان تمیز کردن و شست‌وشوی اسباب خانه و اندوده کردن کف اتاق‌ها و دیوارها به «دوغاب گِل رس» و «پوسته برنج» را برای استقبال از ماه مبارک رمضان انجام می‌دهند؛ البته این رسم در منطقه کمرنگ شده ولی همچنان در برخی مناطق مشاهده می‌شود. مراسم آشتی‌کنان هم یکی دیگر از رسومات رمضانی مردم ماسال است. این مراسم به طور معمول اینگونه برگزار می‌شود که یک ریش‌سفید و بزرگتر برای رفع کدورت میان دو نفر پا درمیانی کرده و مراسم ساده‌ای را در خانه خود می‌گیرد. او بدان آنکه دو طرف از دعوت دیگری اطلاع داشته باشند، آن‌ها را به منزل خود دعوت می‌کند و سپس با موعظه کردن هر دو طرف آن‌ها را آشتی می‌دهد. مردم استان گیلان آداب و رسوم بسیار زیبایی دارند که هر کدام می‌تواند برای گردشگران جذاب و دیدنی باشد.

جاذبه‌های دیدنی ماسال

چشم‌اندازهای بکر، گردشگاه‌های زیبا، دشت‌های وسیع، غارهای جذاب، رودخانه‌ها و آبشارهای دیدنی را می‌توان در سفر به ماسل یکجا ماسال دید. در این بهشت ایران می‌توانید به منطقه جنگلی طاسکوه و آری دول بروید یا از گردشگاه جنگلی ریزه‌مندان بازدید کنید. همچنین ییلاقات شالماء، چسلی، بیلگاه دون، اسپی دشت، دشت النزه و ویرگاه، خندیله پشت، مارجونه، رشته پشت و شنه راه، واشیار، اولسه بلنگاه، صی فی، نم نمه پشت، خشکه دریا، تلارگاه ملومه بند را هم می‌توانید در این خطه سبز ایران مشاهده کنید. غار آویشو به عنوان یکی از بهترین جاذبه‌های ماسال را حتماً ببینید و سری هم به مناطق باستانی اسبه ریسه، درخانه، گیله سرا و وردم بزنید. به طبع معرفی همه این جاذبه‌ها، توصیف این بهشت نمی‌تواند کامل باشد اما در ادامه سعی می‌کنیم در مقاله راهنمای سفر به ماسال اشاره مختصری به مکان‌های جذاب و دیدنی ماسال داشته باشیم تا شما با آگاهی بیشتری نسبت به این شهرستان تصمیم بگیرید.

1. جنگل‌ها و مراتع ماسال

جنگل‌های شمال همیشه زیبایی‌های خاص خودش را داشته و دارد. جنگل‌های ماسال هم از این زیبایی ارث برده‌ است. توصیفی زیبایی از این جنگل‌ها را در مکتوبه‌ای یافتم که نوشته بود: «جنگل‌های ماسال، ترسیم خارق‌العاده‌ای از هنر نقاش ازل است.» از شاعرانگی این گزاره که بگذریم واقعاً جنگل‌های ماسال زیباست. این جنگل‌ها پر است از درختان خود روی وحشی و تناور. گونه‌های گیاهی متنوع در این جنگل‌ها دیده می‌شود که راش، توسکا و بلوط نمونه‌ای از آن است. علاوه بر جنگل‌ها مراتعی خرم که طبیعت منطقه را به رنگ سبز ترئین کرده، به نحو خیره کننده نظر جلب می‌کند. جنگل‌های ماسال از ارتفاعات اورما در حد فاصل صومعه‌سرا و فومن امتداد یافته و ماسال را در بر گرفته است. پیشنهاد می‌کنیم حتما در سفر به ماسال فرصت یک روز زندگی جنگلی در این جنگل‌های دیدنی را برای خود فراهم کنید و از بوی مطبوع راش و بلوط و توسکا لذت ببرید. اگر به ماسال سفر کردید حتما گردش در پارک جنگلی گیسوم را برنامه خود قرار دهید و از این تجربه لذت ببرید.

2. رودها و چشمه‌های شهرستان ماسال

همان‌طور که در بخش تاریخچه اشاره کردیم دو شهر، شهرستان ماسال در کنار دو رودخانه واقع شده‌اند. مقصود رودخانه خالکایی ماسال و مرغک شاندرمن است؛ این دو رودخانه مهمترین رودخانه‌ای ماسال هستند که جزو جاذبه‌های طبیعی این شهرستان محسوب می‌شوند. رودخانه خالکایی ماسال از قله مرتفع شاه معلم با ارتفاع ۳۱۵۰ متر سرچشمه می‌گیرد. رود مرغک شاندرمن سرچشمه‌ای متفاوت دارد؛ این رودخانه از ارتفاعات تالش در لچور سرچشمه گرفته و از به هم پیوستن رودهای النزه و سیفی، تشکیل شده است. مرغک پس از گذر از ضیابر به تالاب انزلی می‌ریزد.

3. غارهای ییلاقات ماسال

ماسال شهرستان غارهای بزرگ و کوچک نیز هست. به طوری که در آن بیش از ۱۷ غار بزرگ و کوچک وجود دارد که بزرگ‌ترین آن‌ها غار آویشو است. آویشو معروف‌ترین غار این منطقه بوده و یک جاذبه طبیعی گردشگری محسوب می‌شود. این غار بین مناطق تائی بنه، انده چو و خماسون در بستر دره‌ای کم آب قرار گرفته است. برای گردشگرانی که منطقه را نمی‌شناسند، بهتر است اشاره کنیم غار آویشو در بخش شاندرمن شهرستان ماسال قرار دارد. عمق شناخته شده این غار ۱۵۰ متر بوده که در ارتفاع ۱۴۶۰ متری قرار گرفته است. آویشو پوشش گیاهی و حیوانی مخصوص ویژه‌ای دارد. در هنگام بازدید از منطقه باید بسیار مراقب محیط‌ زیست باشید تا به طبیعت و گونه‌های آن آسیبی نرسد. در سفر به ماسال بازدید از غارهای این منطقه را حتما در برنامه خود قرار دهید.

4. آبشارهای ییلاقات ماسال

از رودخانه‌ها و چشمه‌های ماسال گفتیم؛ حیف است که راجع به آبشارهای زیبای این شهرستان ننویسیم. یک پیشنهاد ویژه برایتان داریم. اگر اهل گردشگری با چاشنی سخت‌کوشی هستید حتماً آبشار رامینه را در فهرست مناطق مورد بازدید خود قرار دهید. این آبشار در ارتفاع ۶۲۹ متری از سطح دریا و در دل ییلاقات ماسال قرار گرفته که بعدا ز یک پیاده روی طولانی در دل جنگل در مقابل چشمتان هویدا می‌شود. از صدای زیبای ضربه‌ای که آب بر سر زمین می‌کوبد لذت ببرید. به جز رامینه می‌توانید آبشار ویوز در مجاورت منطقه ییلاقی النزه، آبشار خون و آبشار تولی نساء را هم ببینید. البته از محلی‌ها در مورد آدرس دقیق و نحوه چگونگی عزیمت به این مناطق سؤال کنید.

بیشتر بخوانید: ییلاقات شمال

5. ییلاقات و دشت‌ها

زيبا‌ترين بخش‌هاي ماسال ييلاقات و دشت‌هاي آن است. اين شهرستان از نواحي ييلاقي و دشت‌هاي مختلفي برخودار است كه عبارتند از ییلاق تلارگاه، ييلاق اولسبلانگاه، ییلاق خندیله پشت، ییلاق بیلگاه دول، ییلاق مارجونه، ییلاق ایسپی دشت، ییلاق رشته پشت، ییلاق مولومه بند، ییلاق شنبه راه، ییلاق واشیار، ییلاق سی فی، ییلاق نمنه پشت، ییلاق سوچاله و دشت آلنزه. ما برخي از اين مناطق ييلاقي را به شما معرفي مي‌كنيم تا با فضاي آن‌ها آشنا شويد و بهترين منطقه ييلاقي براي سفر خود را انتخاب كنيد.

• ییلاق اولسبلانگاه

یکی از مشهورترین جاذبه‌های دیدنی ماسال روستای ییلاقی اولسبلانگاه است. اولسبلانگاه مشهورترين روستای منطقه است و بسیاری از گردشگران برای چشم‌انداز زیبا، ارتفاع منطقه و تماشای ابرها، مراتع سرسبز و امکانات اقامت در خانه‌های روستایی ترجیح می‌دهند در اين ييلاق سکونت داشته باشند.

بیشتر بخوانید: ییلاق اولسبلنگاه ماسال

• دشت آلنزه

شايد دلتان بخواهد در يك فضاي باز و زير نور شب آسمان بخوابيد. اين امكان براي شما در ماسال فراهم است و دشت ۲۰۰ ساله آلنزه محلی است که شما می‌توانید در آن کمپ زده و از محیط سرسبز آن لذت ببرید. با اقامت در این محل یک دشت یکپارچه مخمل زیبایی را مشاهده می‌کنید و می‌توانید فضایی فوق‌العاده را زیر پایتان ببینید و حسابی لذت ببرید.

• ییلاق تلارگاه ماسال

یکی از زیباترین ییلاقات ماسال که ترکیبی طلایی از جنگل و دره و مه و ابر را دربرمی‌گیرد، تلارگاه نام دارد. اینترنت در این ییلاق هنوز فعال نشده است اما آنقدر زیبایی دارد که حتی فرصت چک کردن گوشی‌تان و ل‍پ‌تاپتان را نخواهید داشت.

• ییلاق خندیله پشت ماسال

ییلاق خندیله توسط کوه‌های بلند محصور شده است. این ییلاق آب‌وهوای بسیار سردی دارد و حتی در تابستان هم باید با لباس گرم به آنجا رفت.

• ییلاق ملومه بند ماسال

ییلاق ملومه بند آب‌وهوایی بی‌نظیر دارد و زیبایی آن به قدری است که کاملاً مفهوم بهشت ایران را با گوشت و پوستتان حس می‌کنید.

• ییلاق اسپی دشت ماسال

ییلاق اسپی دشت هم چون سایر ییلاقات ماسال جذاب است. این ییلاق بسیاری از گردشگران ماسال را به خود جذب می‌کند. در این ییلاق اسب‌های زیبایی وجود دارد که در طبیعت جولان می‌دهند. اگر به دنبال دیدن اقیانوس ابر که در عکس‌های ماسال دیدید، هستید در این ییلاق خبرهای خوبی برای شماست. پدیده اقیانوس ابری یعنی در ارتفاعات بالا، ابرهای به هم پیوسته زیادی را می‌بینید که شبیه به یک اقیانوس هستند.

• ییلاق شنبه راه ماسال

ییلاق شنبه راه یکی از ییلاقات سرسبز ماسال است که در دامنه کوه قرار گرفته و محل دامپروری ساکنان محلی است. با اجاره کلبه چوبی به راحتی می‌توان در آن اقامت داشت و از طبیعت زیبای آن لذت برد. اقامت در کلبه‌های چوبی این منطقه از جذابیت‌هاتی سفر به ماسال است.

• ییلاق واشیار ماسال

ییلاق واشیار هم در میانه کوه‌ها قرار گرفته و خود دربرگیرنده آبشار واشیار است که یکی از مناطق دیدنی این منطقه به شمار می‌رود. آبشار واشیار یک مکان زیبا و خنک برای روزهای گرم تابستان است. فراموش نکنید برای رفتن به این آبشار نیازمند وسایل مناسب برای طی مسیر هستید.

• ییلاق سوچاله ماسال

ییلاق سوچاله دیدنی‌های زیبایی دارد؛ سوچاله در زبان محلی به معنای جاییست که گیاه گلپر و خنجری در آن می‌روید. یکی از قشنگ‌ترین دیدنی‌های این منطقه غروب آفتاب است. این ییلاق در ۲۵ کیلومتری جنوب ماسال و در فاصله ۱۸۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد. بهترین زمان سفر به این ییلاق اواخر بهار و فصل تابستان است.

6. رستوران‌های ماسال

در ماسال رستوران‌های خوبی وجود دارد که می‌توان طعم خوشمزه ترین غذاهای شمالی را در آن تجربه کنید. به عقیده بسیاری که ماسال را به عنوان مقصد گردشگری انتخاب کرده‌اند، رستوران خزر ماسال، رستوران هاراشید، گیلان فود و رستوران کاج مکان‌هایی مناسبی برای سرو یک ناهار یا شام مناسب هستند و از رستوران‌های خوب در ماسال شناخته می‌شوند.

• رستوران خزر ماسال

این رستوران که در خیابان انقلاب واقع شده یکی از بهترین رستوران های شهر است. از کباب ترش‌های این رستوران و کباب چنجه‌هایش زیاد تعریف می‌شود. قیمت‌های رستوران هم چندان بالا نیست. خزر یک رستوران قدیمی است که افتتاح آن به سال ۱۳۶۹ برمی‌گردد. خزر ماسال در ابتدا به عنوان یه کته‌پزی شروع به کار کرده و تنها دو نفر در آن مشغول به کار بودند، اما هم اکنون رشد بسیار خوبی داشته و پس از گذشت سال‌ها به یک رستوران درجه یک از طرف سازمان گردشگری شناخته شده و در حال حاضر فضایی در حدود ۶۰۰ متر مربع را به خود اختصاص داده است. این رستوران شامل سالن پذیرایی، لژ خانوادگی و یک سالن VIP است که می‌تواند به ۲۲۰ نفر با ۳۰ نوع غذای مختلف سرویس دهد.

• رستوران هاراشید

یکی از بهترین رستوران‌های ماسال، رستوران هاراشید است. این رستوران چشم‌انداز زیبایی از بام سبز ماسال پیش چشم مراجعین می‌گذارد. هاراشید یکی از گران قیمت‌ترین رستوران‌های استان گیلان است و انصافاً کیفیت غذاهای آن هم بسیار بالاست. شما می‌توانید در این رستوران انواع غذاهای دریایی و گوشتی را سرو کنید. همچنین امکان سفارش چای تازه دم و دمنوش نیز در این رستوران فراهم است.

• رستوران گیلان فود

گیلان فود هم یکی از رستوران خوب ماسال است که شما می‌توانید غذاهایی مثل پلاکباب، شامی، باقلاقاتق، فسنجان محلی، کولی و انواع ماهی‌ها و کباب ترش و خورشت‌هایی مانند ترش شامی، اناربیج، ترش کباب، لونکی، واویشکا، چخرتمه، غورابیج و پیش غذاهایی همچون میرزاقاسمی، ترش تره، سیروابیج، کال کباب، بورانی، زیتون پرورده، اشپل، ماهی دودی و شورکولی را تجربه کنید.

• رستوران کاج

یکی از رستوران‌های مناسب در ماسال رستوران کاج است که فضایی مناسب و آرامی دارد. این رستوران در کوهپایه قرار گرفته و انواع غذاهای ایرانی و محلی را با بالاترین کیفیت در اختیار مشتریان قرار می‌دهد. پیشنهاد می‌شود حتماً از غذاهای محلی این رستوران بچشید و تجربه طعم لذیذ آن را از خود دریغ نکنید.

7. بازارهای محلی

به نظر بهترین بازارها در استان گیلان، بازارهای محلی هستند که خرید از آنها حتماً لذت بخش خواهد بود. یکی از این بازارهای محلی بازار محلی پنجشنبه بازار منطقه شاندرمن است. در این بازار که در میدان اصلی شاندرمن برگزار می‌شود، می‌توانید محصولات محلی و صنایع دستی تهیه کنید. همچنین یکی دیگر از بازارهای محلی منطقه، شنبه بازار است که می‌توانید فرآورده‌های دامی مانند پنیر، کره و ترشی‌های محلی تهیه کنید.

مراکز اقامتی در ماسال

براي اسكان در ماسال گزينه‌هاي متعددي وجود دارد. شما مي‌توانيد از طریق سایت هومسا برای اجاره ویلا و سوئیت در ماسال اقدام کنید و یا با اجاره کلبه چوبی در ماسال اقامتی متفاوت را تجربه نمایید. يكي از هتل‌هاي معروف ماسال، هتل فردین معصومی، کشتی‌گیر معروف اهل ماسال است كه به دلیل موقعیت جغرافیایی‌اش که در ابتدای اولسبلنگاه قرار گرفته، از محبوبیت زیادی برخوردار است.  هتل‌هاي ديگري هم براي استفاده در شهر ماسال نيز وجود دارد که در نزدیکی ییلاق اما در شهر قرار گرفتند. گزینه دیگری که خیلی از گردشگران خواهان آن هستند، اقامت درکلبه‌هاي جنگلي و سوئیت‌هایی است که تجربه متفاوتی از اقامت در دل ییلاق ماسال را به شما ارزانی می‌دارند تا لذت حداكثري از بهشت زيباي ايران را ببريد، اما پیشنهاد می‌دهیم پیش از سفر اقامتگاه دلخواه خود را از سایت هومسا با فیلتر کردن منطقه ماسال انتخاب کنید.

کلام آخر

به نظر می‌رسد سفر به ماسال يك «رویا» براي همه طبیعت‌گردان است و نه يك انتخاب! بنابراين حتماً ماسال را در برنامه‌های سفری خود قرار دهید، جاییکه حتی بارها سفر به آن شما را به وجد می‌آورد. از ييلاقات اين بهشت ايران لذت ببريد و بهترين تجربه سفر در ییلاقات شمال را براي خود رقم بزنيد. در ماسال زيبايي‌ها جمع‌اند و هر عاشق سفري بايد اين زيبايي‌ها را ببيند.

سوالات متداول

معروف ترین ییلاقات ماسال کدامند؟

اولسبلانگاه، دشت آلنزه، ییلاق تلارگاه، خندیله، ییلاق ملومه، ییلاق اسپی، ییلاق سوچاله و…